
कंडोमचा वापर हा सुरक्षित लैंगिक संबंध ठेवण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. तरीही, अनेक तरुण कंडोम वापरणे टाळतात. नुकत्याच एका सामाजिक आरोग्य संस्थेच्या संशोधनातून यामागची खरी कारणं समोर आली आहेत, जी आश्चर्यचकित करणारी आहेत.
संशोधनानुसार नेमकी कारणं काय?
संशोधनात सहभागी 18 ते 30 वयोगटातील तरुण-तरुणींनी विविध कारणे दिली, जी खालीलप्रमाणे आहेत:
-
लाज किंवा संकोच: अनेक तरुणांना मेडिकल दुकानात जाऊन कंडोम खरेदी करताना लाज वाटते. काही तरुण तर ऑनलाईन खरेदीही करत नाहीत, कारण त्यांना घरच्यांना समजेल याची भीती वाटते.
-
भ्रम आणि गैरसमज: काहींच्या मते कंडोमचा वापर केल्याने लैंगिक सुख कमी होते, जे वैज्ञानिकदृष्ट्या चुकीचं आहे. अशा गैरसमजांमुळेही वापर टाळला जातो.
-
पार्टनरचा दबाव: काही वेळा जोडीदाराकडून कंडोम न वापरण्याचा दबाव येतो. विशेषतः जर दोघांमध्ये विश्वासाचे नाते असेल, तर कंडोम न वापरणे अधिक सोयीचे वाटते.
-
लैंगिक शिक्षणाचा अभाव: शालेय व महाविद्यालयीन स्तरावर लैंगिक शिक्षणाच्या कमतरतेमुळे तरुणांमध्ये कंडोमबाबत योग्य माहिती पोहोचत नाही.
-
“त्या वेळची घाई”: अनेकदा लैंगिक संबंध होण्याच्या क्षणी तयारी न झाल्यामुळे कंडोम जवळ नसतो आणि संबंध घाईघाईत होतात.
विशेष टीप:
संशोधनाचे प्रमुख डॉ. अनुराधा मेहता यांनी सांगितले की, “कंडोम न वापरण्याचे कारण हे फक्त ज्ञानाचा अभाव नाही, तर सामाजिक मानसिकतेशीही जोडलेले आहे. आपल्याला या विषयावर खुलेपणाने बोलायला शिकलं पाहिजे.”
रस्ते सुधारण्यासाठी काय करावं?
– शाळांमध्ये योग्य लैंगिक शिक्षण देणे
– कंडोम खरेदीला ‘सामान्य गोष्ट’ मानणे
– ऑनलाईन खरेदीचं प्रोत्साहन
– युवांमध्ये संवाद वाढवणे