संभोगानंतर काही लोकांना शरीरात खासकरून पायांमध्ये, पाठीमध्ये किंवा पोटाच्या आसपास मसल्सना आकडी येण्याचा त्रास होतो. हा अनुभव अचानक, थोडासा वेदनादायक आणि अस्वस्थ करणारा असतो. पण यामागचं कारण नेमकं काय असतं? हे काही गंभीर आहे का? आणि त्यावर उपाय काय?
तज्ज्ञांच्या मते, ही एक सामान्य आणि तात्पुरती शरीराची प्रतिक्रिया असू शकते — परंतु काहीवेळा ही शरीरातील पोषणतत्त्वांची कमतरता, थकवा किंवा चुकीच्या हालचालींचा परिणाम असतो.
संभोगानंतर मसल्सना आकडा येण्याची कारणं:
1. पाण्याची कमतरता (Dehydration)
शरीरात पाण्याचं प्रमाण कमी झाल्यास मसल्सना आकडी येते. संभोगादरम्यान घाम येतो, ऊर्जा खर्च होते — त्यामुळे शरीरात इलेक्ट्रोलाइट्सचा समतोल बिघडतो.
2. मिनरल्सची कमतरता
मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि कॅल्शियम यांची कमतरता असलेल्या व्यक्तींना मसल्स क्रॅम्प्स येण्याची शक्यता अधिक असते.
हे खनिज पेशींमध्ये स्नायूंचं योग्य संकुचन आणि शिथिलता राखतात.
3. अचानक हालचाल किंवा पोझिशनचा ताण
संभोगादरम्यान अनपेक्षित हालचाल किंवा शरीरावर येणारा ताण काही विशिष्ट मसल्सवर अतिरिक्त दबाव आणतो, ज्यामुळे त्या मसल्सना आकडी येते.
4. थकवा आणि ओव्हरएक्सर्शन
लांब वेळ संभोग केल्यास शरीरातील मसल्स थकतात आणि त्यांच्यावर ओव्हरलोड येतो. हेही आकडी येण्याचं महत्त्वाचं कारण आहे.
5. रक्तप्रवाहातील बदल
संभोग वेळी हृदयाची धडधड वाढते, रक्तप्रवाह वेगाने होतो. संभोगानंतर अचानक विश्रांती घेतल्यावर रक्तपुरवठ्यात फरक होतो, ज्यामुळे काही स्नायूंना तात्पुरती जकडण येऊ शकते.
तज्ज्ञांचं स्पष्टीकरण:
डॉ. कविता पाटील (गायनॅकोलॉजिस्ट): “संभोगानंतर येणारी आकडी ही बहुतांश वेळा तात्पुरती असते. ती सामान्यतः विश्रांती, स्ट्रेचिंग किंवा पाणी पिल्यानंतर आपोआप जाते. परंतु ही समस्या वारंवार होत असल्यास, खनिज तपासणी आणि आहार सुधारणा गरजेची आहे.”
डॉ. रमेश कुलकर्णी (सेक्सोलॉजिस्ट): “हे क्रॅम्प्स काही वेळा मानसिक तणावामुळे किंवा शरीरावर आलेल्या अति ताणामुळेही होतात. यासाठी पूर्वतयारी, योग्य पोझिशन्स आणि संवाद आवश्यक आहे.”
सावधगिरी आणि उपाय:
-
संभोगाआधी आणि नंतर भरपूर पाणी प्या
-
केळी, सुकामेवा, दूध यांसारख्या खनिजयुक्त गोष्टी खा
-
हलकं स्ट्रेचिंग किंवा योग नियमित करा
-
अत्यंत अडचणीच्या पोझिशन्स टाळा
-
पाय आणि पाठीला सौम्य मालिश करता येते
-
संभोगानंतर थोडा वेळ शरीर सैल सोडून झोपा
कधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा?
जर मसल्स क्रॅम्प्स दर वेळी, तीव्र स्वरूपात आणि बराच वेळ राहत असतील, तर खालील बाबी तपासण्यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा:
-
इलेक्ट्रोलाइट्सची कमतरता
-
रक्तदाबातील चढ-उतार
-
न्यूरोमस्क्युलर डिसऑर्डर
-
हार्मोनल असंतुलन
संभोगानंतर मसल्सना आकडी येणं ही सामान्य शरीरप्रतिक्रिया असू शकते. थोडंसे पाणी, योग्य आहार आणि आरामदायक हालचालींनी यावर नियंत्रण मिळवता येतं. मात्र ही समस्या वारंवार होत असल्यास, आरोग्य तपासणं गरजेचं आहे.