तुम्ही निळ्या, पिवळ्या आणि फिकट गुलाबी रंगाच्या गोळ्या बर्‍याचदा पाहिल्या असतील, पण औषधांना रंगीबेरंगी बनवण्याचे कारण काय असा कधी विचार केला आहे का? ते गोल आणि आयताकृती आकारात का बनवले जातात. यामागेही एक विज्ञान आहे, जे सांगते की औषधांना रंग देण्यामागे आणि त्यांना वेगवेगळे आकार देण्यामागे काही खास कारणे आहेत. जाणून घ्या…
बहुतेक गोळ्या पांढऱ्या रंगाच्या असतात, पण काही रंगीबेरंगी असतात. ज्या रसायन किंवा औषधापासून औषधे तयार केली जातात, त्यावरून औषधाचा रंग ठरतो. म्हणजेच रसायनाच्या रंगानुसार औषध त्याच रंगाचे तयार केले जाईल. उदाहरणार्थ, बर्बेरिन औषधाचा रंग पिवळा आहे कारण त्यात सापडलेल्या औषधाचा रंग पिवळा आहे. त्याचप्रमाणे कार्बनच्या गोळ्यांचा रंग काळा असतो.
औषधाच्या रंगाचा त्याच्या ओळखीशीही थेट संबंध असतो. वास्तविक, औषधांच्या रंगाच्या आधारे ते ओळखण्यास मदत होते. औषधामुळे औषधाचा रंग बदलत असल्याने ते कोणत्या प्रकारचे औषध आहे आणि ते कोणत्या मिश्रणात देता येईल हे ओळखणे सोपे जाते.
हेही वाचा – लग्नाची परंपरा कशी सुरू झाली आणि पृथ्वीवर पहिले लग्न कोणी केले?
आता या गोळ्या वेगवेगळ्या आकारात का आहेत ते समजून घेऊ. टॅब्लेटचा आकार त्याच्या डोसवर अवलंबून असतो. मात्र, गोळ्यांना आकार देताना मोठी काळजी घेतली जाते. गोळी खाताना ती घशात अडकत नाही, त्यामुळे त्याच्या कडा नेहमी गोलाकार बनतात. हे औषध गिळण्यास मदत करते.
औषधांना आकार देण्याचे एक कारण म्हणजे फार्मा कंपन्यांचे मार्केटिंग धोरण. अनेक औषध कंपन्या औषधांच्या मार्केटिंगसाठी त्याला वेगवेगळे आकार देतात. उदाहरणार्थ, अनेक फार्मा कंपन्या विशिष्ट आकार आणि चिन्हाच्या स्वरूपात औषधाचा आकार ठरवतात. म्हणूनच ते इतर औषधांपेक्षा वेगळे दिसतात.
हेही वाचा – अनोखी प्रथा : या गावात लग्नानंतर अनेक दिवस नग्न राहते वधू!