
संभोग हा प्रेम आणि परस्पर सन्मानाचा भाग आहे. मात्र काही वेळा या कृतीदरम्यान रक्तस्त्राव (bleeding) होतो आणि त्यामुळे पती-पत्नी गोंधळून जातात, घाबरतात. नेहमीच हे घातक असतं असं नाही, पण काहीवेळा ते गंभीर वैद्यकीय कारणांचं लक्षणही असू शकतं. म्हणूनच त्याकडे दुर्लक्ष न करता सजग राहणं आवश्यक आहे.
संभोगावेळी रक्तस्त्राव का होतो? (कारणं)
१. पहिल्यांदा संभोग केल्यास
२. अत्यंत कोरडेपणा (Dryness)
-
योनीमार्ग कोरडा असल्यास संभोग करताना घर्षणाने सूज येऊ शकते, आणि रक्त येऊ शकतं.
-
हे post-menopause किंवा स्त्रिया मानसिक तणावात असताना होऊ शकतं.
३. अधिक आक्रमक/रफ संभोग
-
कठोर हालचालीमुळे आतील भाग जखमी होऊ शकतो.
४. योनीमार्गाचे इन्फेक्शन (Bacterial/Yeast Infection)
-
संसर्गामुळे सूज येते आणि संबंध ठेवताना रक्त येऊ शकतं.
५. गर्भाशयाचा गाठी/फायब्रॉइड्स/सिस्ट
-
गर्भाशयात असलेल्या गाठीमुळे अनियमित रक्तस्त्राव होऊ शकतो, तो संभोगावेळी दिसून येतो.
६. गर्भधारणेच्या सुरुवातीच्या टप्प्यातील रक्तस्त्राव
-
काही वेळा गर्भधारणेच्या सुरुवातीस पोटात स्थिरावणाऱ्या भ्रूणामुळे हलका रक्तस्त्राव होतो.
७. गंभीर कारणे (जसे की गर्भाशयाचा कॅन्सर, ग्रीवाशयाचा कर्करोग)
-
फारच क्वचित पण महत्त्वाचं कारण. सततच्या रक्तस्त्रावाला दुर्लक्ष न करणे आवश्यक.
कधी तातडीने डॉक्टरांकडे जावे?
-
प्रत्येकवेळी संभोगानंतर रक्त येत असेल.
-
रक्तस्त्रावासोबत जळजळ, वेदना, वास येत असेल.
-
गडद किंवा मोठ्या प्रमाणात रक्त येत असेल.
-
गर्भवती असताना रक्तस्त्राव झाला.
-
शरीर तापलेलं असेल किंवा थकवा जाणवत असेल.
तुरळक रक्तस्त्राव झाला तर काय करावं?
-
घाबरू नका. थोडं रक्त येणं काही वेळा सामान्य असू शकतं.
-
संभोग थांबवा. लगेच विश्रांती घ्या.
-
क्षेत्र स्वच्छ करा. कोमट पाण्याने भाग धुवा.
-
रक्तस्राव किती आहे ते पहा. थोडा असेल तर निरीक्षण करा, पण सतत चालू राहिल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
-
अगदी पहिल्यांदा असं झालं असेल तर सल्ला घेणं फायदेशीर.
उपचार कसे होतात? (कारणावर अवलंबून)
कारण | संभाव्य उपाय |
---|---|
हायमेन फाटणे | सामान्य, उपचाराची गरज नाही |
कोरडेपणा | ल्युब्रिकंट वापरणे, ताण कमी करणे |
इन्फेक्शन | अँटीबायोटिक्स/दवाखान्यात तपासणी |
गाठ, सिस्ट | सोनोग्राफी, शस्त्रक्रिया किंवा औषधोपचार |
कॅन्सर | लवकर निदान व उपचार अनिवार्य |
प्रतिबंधक उपाय
-
संभोगापूर्वी पूर्णपणे तयार होणे (पूर्वसंग महत्त्वाचा)
-
ल्युब्रिकंट वापरणे
-
स्वच्छता राखणे
-
नियमित तपासणी (विशेषतः स्त्रियांनी Pap smear चाचणी)
-
कोमलतेने आणि परस्पर संमतीने शारीरिक संबंध ठेवणे
संभोगावेळी रक्तस्त्राव होणे नेहमीच गंभीर असते असं नाही, पण तो वारंवार होत असेल, दुखत असेल किंवा जास्त प्रमाणात असेल, तर वैद्यकीय सल्ला घेणे अत्यंत गरजेचे आहे. लाज न बाळगता, वेळेवर डॉक्टरांकडे जाणं हे तुमच्या आरोग्यासाठी आणि वैवाहिक आयुष्याच्या सुखासाठी अत्यावश्यक आहे.