World Sparrow Day 2023: दरवर्षी 20 मार्च हा दिवस जगभरात चिमणी दिन म्हणून साजरा केला जातो. भारतात आणि जगभरात चिमण्या पक्ष्यांची संख्या सातत्याने कमी होत आहे. जागतिक चिमणी दिन साजरा करण्यामागचा उद्देश लोकांना चिमण्यांच्या संवर्धनाची जाणीव करून देणे हा आहे. चिमणी ही पृथ्वीवरील सर्वात सामान्य आणि सर्वात जुनी पक्षी प्रजातींपैकी एक आहे. गौरैयाच्या लुप्त होत चाललेल्या प्रजाती आणि कमी होत चाललेली लोकसंख्या हा चिंतेचा विषय आहे. अशा परिस्थितीत चिमण्या आणि इतर लुप्त होत चाललेल्या पक्ष्यांच्या संरक्षण आणि संवर्धनासाठी हा दिवस साजरा करण्याचा विचार करणे खरोखरच स्तुत्य पाऊल आहे.
जागतिक चिमणी दिनाची सुरुवात कशी झाली?
नेचर फॉरएव्हर सोसायटी (इंडिया) आणि इको-सिस अॅक्शन फाउंडेशन (फ्रान्स) यांच्या संयुक्त विद्यमाने दरवर्षी 20 मार्च रोजी जागतिक स्पॅरो दिवस साजरा केला जातो. याची सुरुवात नाशिकचे रहिवासी मोहम्मद दिलावर यांनी ‘नेचर फॉरएव्हर सोसायटी’ (NFS) ची स्थापना करून गौरैया पक्ष्याच्या लुप्त होत चाललेल्या प्रजातींना मदत करण्यासाठी केली होती. नेचर फॉरएव्हर सोसायटीने दरवर्षी 20 मार्च रोजी ‘जागतिक स्पॅरो डे’ साजरा करण्याची योजना आखली. 2010 मध्ये पहिल्यांदा हा दिवस साजरा करण्यात आला.
जागतिक चिमणी दिन का साजरा केला जातो?
जागतिक चिमणी दिन साजरा करण्यामागचा उद्देश चिमण्या पक्ष्यांच्या लुप्त होत चाललेल्या प्रजाती वाचवणे हा आहे. बेधुंदपणे होणारी वृक्षतोड, आधुनिक शहरीकरण आणि सतत वाढत जाणारे प्रदूषण यामुळे चिमणी पक्षी नामशेष होण्याच्या मार्गावर पोहोचला आहे. एक काळ असा होता की चिमण्यांच्या किलबिलाटाने लोकांना झोपेतून उठवायचे, पण आता तसे राहिले नाही. हा एक पक्षी आहे ज्याला माणसांच्या आसपास राहायला आवडते. चिमण्यांच्या संख्येत सातत्याने होणारी घट ही एक चेतावणी आहे की प्रदूषण आणि किरणोत्सर्गाचा निसर्ग आणि मानवांवर परिणाम होत आहे. त्यामुळे या दिशेने काम करण्याची गरज आहे.
जागतिक चिमणी दिन 2023 ची थीम
दरवर्षी 20 मार्च रोजी जागतिक स्पॅरो दिवस ‘आय लव्ह स्पॅरो’ या विशेष थीमसह साजरा केला जातो.
अशा प्रकारे चिमणी वाचवा
- जर तुमच्या घरात चिमणी घरटे बनवत असेल तर ते काढू नका.
- अंगण, खिडकी, बाहेरील भिंतींवर दररोज धान्याचे पाणी ठेवा.
- उन्हाळ्यात चिमण्यांसाठी पाणी ठेवा.
- शू बॉक्स, प्लास्टिकच्या मोठ्या बाटल्या आणि भांडी टांगून ठेवा ज्यामध्ये ते घरटे बांधू शकतात.
- बाजारातून कृत्रिम घरटी आणता येतील.
- घरामध्ये धान आणि बाजरीचे झुमके लटकत ठेवा.