
योनी (vagina) ही महिलांच्या प्रजनन संस्थेतील एक लवचिक, स्नायूयुक्त नलिका असते. बहुतांश महिलांमध्ये तिचा आकार वेगवेगळा असतो आणि तो नैसर्गिकरित्या लवचिक असतो. काही महिलांना वाटते की त्यांची योनी “लहान” आहे, ज्यामुळे संभोगात अडथळा येतो का, असा प्रश्न अनेकांच्या मनात निर्माण होतो.
खाली आपण ‘लहान योनी’ म्हणजे नेमकं काय, यामुळे काय अडचणी येऊ शकतात, यावर सविस्तर माहिती पाहूया:
लहान योनी म्हणजे काय?
“लहान योनी” हा शब्द सामान्यतः त्या महिलांसाठी वापरला जातो ज्या संभोगाच्या वेळी वेदना, अडचण, किंवा घट्टपणा अनुभवतात. याला वैद्यकीय भाषेत काही वेळा vaginal tightness किंवा vaginal stenosis असे म्हणतात. काही महिलांमध्ये ही स्थिती जन्मतः असते, तर काहींमध्ये हार्मोन्स, इजा, किंवा शस्त्रक्रियेमुळे येते.
लहान योनीमुळे येणाऱ्या शक्य अडचणी:
1. संभोग करताना वेदना (Dyspareunia)
योनी अत्यंत घट्ट असल्यास शिश्न पूर्णपणे प्रवेश करू शकत नाही. त्यामुळे महिलेला वेदना होऊ शकतात. काही वेळा ही वेदना इतकी तीव्र असते की संभोग शक्यच होत नाही.
2. ओलसरपणाची कमतरता
घट्ट योनीमुळे नैसर्गिक lubrication नीट होत नाही, ज्यामुळे घर्षण वाढते आणि वेदना होतात. यामुळे स्त्रीला संभोगात आनंद मिळणे अवघड होते.
3. तम्पॉन किंवा menstrual cup वापरण्यात अडचण
या वस्तू योनीत घालणे कठीण वाटू शकते. कधी कधी त्या आत प्रवेशच करत नाहीत किंवा त्रास होतो.
4. गर्भधारणेतील अडचणी
जर योनी खूपच संकुचित असेल आणि शिश्न व्यवस्थित प्रवेश करू शकत नसेल, तर वीर्य गर्भाशयाच्या दिशेने पोहोचण्यात अडथळा येतो. परिणामी, गर्भधारणेची शक्यता कमी होते.
5. Gynecological तपासणी करताना त्रास
वैद्यकीय तपासणी दरम्यान जर योनीत तपासणीसाठी speculum घालावे लागले, तर ती प्रक्रिया खूप वेदनादायक वाटू शकते.
लहान योनीचे कारण काय असू शकतात?
-
जन्मजात असामान्य रचना (उदा. MRKH syndrome)
-
हार्मोनल बदल (उदा. इस्ट्रोजेनची कमतरता)
-
गर्भाशय किंवा योनीवर झालेली शस्त्रक्रिया
-
radiation therapy नंतर होणारी विकृती
-
मानसिक ताण/लज्जा किंवा सेक्ससंदर्भातील नकारात्मक अनुभव
-
Vaginismus: एक मानसिक व शारीरिक स्थिती जिथे योनीतील स्नायू अनैच्छिकरित्या आकुंचन पावतात
उपाय आणि सल्ला:
1. योग्य वैद्यकीय तपासणी
लहान योनीचा संशय आल्यास स्त्रीरोग तज्ज्ञाकडे जाणं अत्यावश्यक आहे. ते योग्य तपासणी करून नेमकी समस्या ओळखतील.
2. वजायनल डायलेटर (Dilator) चा वापर
ही एक वैद्यकीय साधनेची मालिका असते जी छोट्या ते मोठ्या आकारात असते. ती वापरून हळूहळू योनीचा आकार वाढवता येतो.
3. लुब्रिकंट वापरणं
संभोगाच्या वेळी नैसर्गिक ओलसरपणाची कमतरता असल्यास, विना-सुगंधी व जल-आधारित लुब्रिकंट वापरणं उपयुक्त ठरतं.
4. कायमस्वरूपी अडचण असल्यास वैद्यकीय उपचार
अत्यंत दुर्मिळ किंवा जन्मजात विकार असल्यास, काही वेळा शस्त्रक्रिया हाच पर्याय असतो.
5. थेरपी किंवा समुपदेशन
मनोवैज्ञानिक कारणांमुळे योनी संकुचित होत असेल (उदा. vaginismus), तर trained therapist चं मार्गदर्शन खूप फायदेशीर ठरू शकतं.
योनी लहान किंवा घट्ट असणं ही फारशी दुर्मीळ पण काही वेळा गंभीर समस्या असू शकते. मात्र, योग्य वैद्यकीय उपचार, समजूतदार जोडीदाराचा पाठिंबा आणि मानसिक समुपदेशनाच्या सहाय्याने या अडचणींवर मात करता येते. महिलांनी आपल्या शरीराविषयी अधिक सजग, जागरूक आणि आत्मविश्वासपूर्ण असणं खूप गरजेचं आहे.