अभ्यासाचा वेळ प्रत्येक व्यक्तीच्या गरजांवर आणि स्वभावावर अवलंबून असतो, पण काही सामान्य मार्गदर्शन आहे ज्यावर तुम्ही विचार करू शकता.
- दररोज साधारणत: 4-6 तास अभ्यास: साधारणपणे, उच्च शालेय किंवा महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांसाठी दिवसाला 4 ते 6 तासांचा अभ्यास योग्य असतो. हे तुम्ही दररोज ठराविक वेळेत विभागू शकता. उदाहरणार्थ, 2 सत्रात (उदाहरणार्थ, 2 तास सकाळी आणि 2 तास संध्याकाळी).
- तास-तासाचे ब्रेक: अभ्यास करत असताना दर 45-60 मिनिटांच्या अभ्यासानंतर 10-15 मिनिटांचा ब्रेक घ्या. यामुळे मेंदूला विश्रांती मिळते आणि तुमचा एकाग्रतेचा स्तर सुधारतो.
- गुणवत्तेचा अभ्यास: वेळापत्रकाचा महत्त्व असला तरी, अधिक महत्त्व म्हणजे गुणवत्तेचा अभ्यास. अभ्यास करताना फोकस राहणं आणि लक्ष केंद्रीत करणं आवश्यक आहे. केवळ वेळ घालवण्यापेक्षा, प्रत्येक मिनिटाचा योग्य वापर करणं महत्त्वाचं आहे.
- साप्ताहिक किंवा मासिक पुनरावलोकन: तुम्ही दररोज अभ्यास करत असताना, एक किंवा दोन वेळा साप्ताहिक किंवा मासिक पुनरावलोकन करा. यामुळे तुम्हाला शिकलेली माहिती ताजं राहते आणि लक्षात राहते.
- स्वत:ला ओळखा: प्रत्येक व्यक्तीची एकाग्रतेची क्षमता वेगळी असते. काही लोकांना एका वेळेत लांब तास अभ्यास करणे सोपे जाते, तर काही लोकांना अधिक वेळ ब्रेक घालून छोटे सत्र आवडतात.
अभ्यास योग्य रीतीने करण्यासाठी काही टिप्स
- लक्ष्य ठरवा: तुम्ही काय शिकायचं आहे ते ठरवा आणि त्याचं एक स्पष्ट उद्दिष्ट ठरवा. उदाहरणार्थ, विशिष्ट विषयावर १००% लक्ष केंद्रित करा.
- समयाचं व्यवस्थापन: प्रत्येक विषयासाठी एक निश्चित वेळ निश्चित करा. टाइम टेबल तयार करा आणि त्यात विश्रांतीचे वेळ देखील ठरवा.
- प्राथमिकता ठरवा: सर्वात जास्त अवघड किंवा आवश्यक असलेल्या विषयांना पहिल्यांदा शिकावं. तेच खूप महत्त्वाचं आणि वेळ घेणारं असू शकतात.
- विवेचन करा: अभ्यास करताना कोणत्याही गोष्टीला समजून घ्या, मुद्देसुद विचार करा. फक्त वाचन करण्यापेक्षा, समजून वाचा आणि त्यातले महत्वाचे मुद्दे समजून घ्या.
- पुनरावलोकन करा: दर आठवड्याला किंवा एकदा अभ्यास संपल्यानंतर, समजलेल्या गोष्टींचा पुनरावलोकन करा. हा अभ्यास ताजेतवाने राहण्यासाठी महत्त्वाचा आहे.
- प्रेरणा ठेवा: अभ्यास करतांना तुमच्या गोष्टींना थोडा प्रोत्साहन देत राहा. चांगले लक्ष प्राप्त करणे किंवा छोटे लक्ष्य पूर्ण करणे हे तुम्हाला आणखी प्रेरित करू शकते.
- आरोग्याची काळजी घ्या: चांगला आहार, नियमित व्यायाम, आणि चांगली झोप घेतल्याने शरीर आणि मन दोन्ही ताजेतवाने राहतात, ज्यामुळे अधिक प्रभावीपणे अभ्यास होऊ शकतो.