तुमचे पैसे शहाणपणाने गुंतवणे हे तुमचे आर्थिक भवितव्य सुरक्षित करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. हे साध्य करण्याची एक लोकप्रिय पद्धत म्हणजे SIP किंवा Systematic Investment Plan होय. म्युच्युअल फंडातील गुंतवणुकीसाठी SIP हा सोपा आणि शिस्तबद्ध मार्ग आहे. या ब्लॉग पोस्टमध्ये, आपण SIP म्हणजे काय, ते कसे काम करते आणि त्यांचे फायदे आणि तोटे जाणून घेणार आहोत.
SIP म्हणजे काय?
SIP ही म्युच्युअल फंडात नियमितपणे पैसे गुंतविण्याची पद्धत आहे. हे गुंतवणूकदारांना निवडलेल्या म्युच्युअल फंड योजनेत पूर्वनिर्धारित अंतराने (सहसा महिन्यांनी) ठराविक रक्कम इनवेस्ट करण्यास अनुमती देते. SIP हा नवीन आणि अनुभवी गुंतवणूकदारांसाठी शेअर मार्केटच्या जगात प्रवेश करण्याचा एक स्मार्ट मार्ग आहे.
1) SIP कशाप्रकारे काम करते?
सर्वप्रथम तुम्हाला तुमच्या आर्थिक उद्दिष्टांशी आणि जोखीम सहिष्णुतेशी सुसंगत असा म्युच्युअल फंड निवडावा लागेल. इक्विटी, डेट आणि हायब्रीड फंडासह तसेच साधे आणि सरल इंडेक्स फुंदण असे विविध म्युच्युअल फंड पर्याय तुमच्यासाठी उपलब्ध आहेत.
2) गुंतवणुकीची रक्कम सेट करा:
तुम्हाला वेळोवेळी किती पैसे गुंतवायचे हे तुम्ही सगळ्यात आधी ठरवा. ही रक्कम आजकाल कमीत कमी अगदी 10 रुपयांपासून सुरू होते. ज्यामुळे SIP विविध गुंतवणूकदारांना उपलब्ध होऊ शकते.
3) फ्रिक्वेन्सी निवडा:
तुम्हाला तुमच्या SIP गुंतवणुकीची वारंवारता ठरवायची आहे. थोडक्यात काय तर की तुम्ही पैसे कसे इनवेस्ट करणार. महिन्याला, 3 महिन्यांनी की एकदम पेमेंट करणार. बहुतेक गुंतवणूकदार मासिक योगदानाची निवड करतात ते जरा जास्त सोयीच आहे.
4) स्वयंचलित गुंतवणूक
SIP स्वयंचलित असतात, त्यामुळे तुम्ही निवडलेली रक्कम ठराविक तारखेला तुमच्या बँक खात्यातून वजा करून निवडलेल्या म्युच्युअल फंड योजनेत गुंतवणूक केली जाते. तुम्हाला सतत स्वत ती रक्कम एखाद्या फंडमध्ये इनवेस्ट करावी लागत नाही.
SIP चे फायदे
1) शिस्तबद्ध दृष्टिकोन
SIP गुंतवणुकीसाठी शिस्तबद्ध दृष्टिकोनाला प्रोत्साहन देतात. नियमित गुंतवणूक तुम्हाला तुमच्या उद्दिष्टांवर चिकटून राहण्यास मदत करते, बचतीची सवय वाढते. परिणामी लॉन्ग टर्ममध्ये चांगली वेल्थ बनवता येते.
2) रुपी कॉस्ट एव्हरेजिंग (Rupee Cost Averaging)
SIP मुळे किंमती कमी असताना जास्त युनिट्स आणि किंमती जास्त असताना कमी युनिट्स खरेदी करता येतात. कालांतराने, यामुळे म्यूचुअल फंडच्या प्रत्येक युनिटचा सरासरी खर्च कमी होतो. त्यामुळे शेअर मार्केटमधील अस्थिरतेचा परिणाम कमी होतो.
3) कंपाउंडिंग बेनिफिट्स
तुम्ही जितका जास्त काळ गुंतवणूक कराल तितकी कंपाउंडिंगची ताकद वाढेल. अगदी लहान, सातत्यपूर्ण गुंतवणूक देखील कालांतराने लक्षणीय वाढू शकते.एक उदाहरण म्हणून फक्त 1000 रुपयाची SIP पुढील 40 वर्षासाठी केलीत पण दर वर्षाला त्यामध्ये फक्त 10% ने रक्कम वाढवली तर टोटल रिटर्न 3,29,15,064 रुपये एवढा बनत आहे. आणि आपण रिटर्न पण अगदी कमी म्हणजे 12% घेतला आहे. अशी एक छोटी SIP रिटायरमेंट फंड म्हणून घेऊन ठेवा आणि लॉन्ग टर्ममध्ये कंपाउंडिंग काय कमाल करते ते बघा.
4) सुलभता
SIP परवडणारी आहे , ज्यामुळे ती विविध उत्पन्न पातळी असलेल्या व्यक्तींसाठी गुंतवणुकीचा योग्य पर्यंत बनते. एक सामान्य माणूस एकडूम रिलायन्स किंवा HDFC बँकेचा महागडा शेअर नाही घेऊ शकत नाही पण एक SIP करुन तो म्यूचुअल फंड युनिट्सच्या रूपात तो या स्टॉक्समध्ये पैसे इनवेस्ट करू शकतो.
5) प्रोफेशनल मॅनेजमेंट
म्युच्युअल फंडांचे व्यवस्थापन वित्तीय तज्ञांकडून (Financial Experts) केले जाते जे आपल्यावतीने माहितीपूर्ण गुंतवणुकीचे निर्णय घेतात. ज्यामुळे मार्केटच्या व्यापक ज्ञानाची आवश्यकता कमी होते.
SIP चे तोटे
१) मार्केट रिस्क
एसआयपीमुळे मार्केटमधील अस्थिरतेचा प्रभाव कमी होतो, पण तो पूर्णपणे दूर होत नाही. मार्केटमधील परिस्थितीनुसार आपल्या गुंतवणुकीच्या वॅल्यूमध्ये चढ-उतार होतच राहतात.
2) नो गॅरंटीड रिटर्न्स
म्युच्युअल फंडचे रिटर्न्स हे शेअर मार्केटच्या कामगिरीवर अवलंबून असतात. कोणीही आणि कितीही बोलल की रिटर्न तर पक्के मिळतील याची ग्यारंटी कोणीच देऊ शकत नाही. कारण एखादा फंड चांगला नाही चालला तर नुकसान होणे साहजिक आहे.
3) फी किंवा खर्च
कोणतीही म्युच्युअल फंड कंपनी फुकटमध्ये तर आपल्यासाठी काम करणार नाहीत. त्यामुळे प्रत्येक फंड एक फी म्हणजे Expense Ratio घेतो आणि एक्जिट लोड पण घेतो. हे खर्च कालांतराने तुमच्या रिटर्नला मोठ्या प्रमाणात खाऊ शकतात.
4) नियंत्रणाचा अभाव
एसआयपीमधील गुंतवणुकीच्या वेळेवर आपल्यासारख्या गुंतवणूकदारांचे मर्यादित नियंत्रण असते, कारण ते स्वयंचलित आणि पूर्वनियोजित असतात. आणि फंड मॅनेजर कोणती कंपनी घेतो, विकतो यावर आपला काही कंट्रोल नसतो.
5) मार्केट डिपेंडन्सी
एसआयपीमधून मिळणारे शेअर मार्केटच्या कामगिरीवर अवलंबून असतात. जेव्हा मार्केट पडत किंवा कोरोना सारखी महामारी येते तेव्हा मार्केटमधून रिटर्न मिळण्यास जास्त वेळ लागू शकतो.