मासिक पाळी (Menstruation) हा प्रत्येक महिलेसाठी एक निसर्गसिद्ध शारीरिक प्रक्रिया आहे. या काळात शरीराच्या विविध अंगांमध्ये बदल होतात. या काळात महिलांची शारीरिक आणि मानसिक स्थितीही वेगळी असू शकते. यामुळे अनेक महिलांना शारीरिक संबंध ठेवणे केव्हा आणि कसे योग्य आहे याबद्दल संभ्रम असू शकतो. त्यातच, मासिक पाळी दरम्यान शारीरिक संबंध ठेवण्याच्या बाबतीत समाजातील काही परंपरागत धारणाही आढळतात.
तर, खरे तर या विषयावर डॉक्टरांचे काय मत आहे, आणि मासिक पाळी दरम्यान शारीरिक संबंध ठेवणे सुरक्षित आहे का? चला, त्यावर सखोल चर्चा करूया.
1. मासिक पाळी म्हणजे काय?
मासिक पाळी म्हणजे महिलांच्या शरीरातील गर्भाशयाच्या आंतरिक भागातील अस्तराची बाहेर फेकली जाणारी बाह्य बाहुली. प्रत्येक महिन्यात, जर गर्भधारणेची प्रक्रिया घडली नाही, तर गर्भाशयातील अस्तर बाहेर पडते. ही प्रक्रिया साधारणतः ३ ते ७ दिवस चालते. मासिक पाळी दरम्यान महिलांना अनेक शारीरिक, मानसिक व भावनिक लक्षणांचा सामना करावा लागतो.
2. शारीरिक संबंध ठेवणं सुरक्षित आहे का?
मासिक पाळी दरम्यान शारीरिक संबंध ठेवण्याबद्दल डॉक्टरांचे मत वेगवेगळे असू शकते. काही डॉक्टर या काळात शारीरिक संबंध ठेवणे धोकादायक मानतात, तर काहींचं मत आहे की तो कधीही धोकादायक नसतो, पण काही गोष्टींचं पालन करणं आवश्यक आहे.
शारीरिक जोखीम
मासिक पाळीच्या वेळी गर्भाशयाच्या उबदार वातावरणामुळे महिला जास्त संवेदनशील होऊ शकतात. यामुळे त्यांच्या शरीरात संसर्ग होण्याची शक्यता वाढू शकते. मासिक पाळीमध्ये रक्तस्राव होतो, ज्यामुळे शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती कमजोर होऊ शकते. या कारणास्तव, पॅड, टेम्पोन किंवा मॅन्स्ट्रुअल कप वापरणे आवश्यक आहे, जेणेकरून रक्त बाहेर जाऊन इन्फेक्शन होण्याचा धोका कमी होईल.
हार्मोनल बदल
मासिक पाळी दरम्यान महिलांमध्ये हार्मोनल बदल होतात. या बदलांमुळे काही महिलांना शारीरिक संबंध ठेवण्याची इच्छाशक्ती वाढते, तर काही महिलांना विरोध असू शकतो. त्यामुळे हे पूर्णपणे व्यक्तिगत अनुभवावर अवलंबून असते. काही महिलांना या काळात शारीरिक संबंध ठेवणे आरामदायक वाटते, तर काहींना शारीरिक वेदना किंवा अस्वस्थता जाणवू शकते.
गर्भधारणा होण्याचा धोका
मासिक पाळी दरम्यान गर्भधारणेची शक्यता खूप कमी असते, कारण या काळात अंडी बाहेर पडत नाही. तथापि, मासिक पाळीच्या प्रारंभिक किंवा समाप्तीच्या दिवसांमध्ये अंडोत्सर्ग होऊ शकतो, जे गर्भधारणेस कारणीभूत ठरू शकते. यासाठी, संरक्षण न वापरणे गर्भधारणेसाठी धोकादायक ठरू शकते. तसेच, एसटीडी (Sexually Transmitted Diseases) चा धोका देखील असतो.
3. समाजातील दृष्टिकोन
सामाजिक दृष्टिकोनामुळे, काही ठिकाणी मासिक पाळीच्या वेळी शारीरिक संबंध ठेवणे “अशुद्ध” मानले जाते. यामध्ये शारीरिक, मानसिक आणि धार्मिक बाबी जुळवून ठेवलेल्या असतात. पण डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की, शारीरिक संबंध ठेवणे किंवा न ठेवणे, हे प्रत्येक जोडप्याचे वैयक्तिक निर्णय असावे.
4. शारीरिक संबंध ठेवताना काय काळजी घ्यावी?
जर तुम्ही मासिक पाळी दरम्यान शारीरिक संबंध ठेवण्याचा निर्णय घेतला असेल, तर काही गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक आहे:
-
स्वच्छता: शारीरिक संबंध ठेवताना दोन्ही पार्टनर्सने स्वच्छतेची विशेष काळजी घेतली पाहिजे. मासिक पाळीच्या रक्ताच्या संपर्कामुळे इन्फेक्शन होण्याची शक्यता वाढू शकते, त्यामुळे पॅड किंवा मॅन्स्ट्रुअल कप वापरणे आवश्यक आहे.
-
संरक्षण: गर्भधारणा आणि एसटीडी पासून संरक्षणासाठी कंडोमचा वापर करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
-
आरामदायक स्थिती: मासिक पाळीमध्ये महिलांच्या शरीराच्या स्थितीत बदल होतो, त्यामुळे शारीरिक संबंध ठेवताना आरामदायक पद्धती शोधाव्यात.
मासिक पाळी दरम्यान शारीरिक संबंध ठेवण्याच्या बाबतीत एकच उत्तर नाही. प्रत्येक महिलेसाठी आणि जोडप्यासाठी ही गोष्ट वेगळी असू शकते. डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की, “जर तुमचं शरीर या काळात शारीरिक संबंध ठेवण्यास तयार असेल, आणि तुम्हाला आरामदायक वाटत असेल, तर त्यात काही वावगं नाही. परंतु, तुम्हाला अस्वस्थता जाणवली किंवा मानसिक दबाव असेल, तर तुम्हाला या काळात शारीरिक संबंध टाळणे योग्य ठरू शकते.”
मासिक पाळी दरम्यान शारीरिक संबंध ठेवायचे का, याबद्दलचा निर्णय अंतिमतः व्यक्तीच्या शरीरावर, त्याच्या मानसिक स्थितीवर आणि दोन्ही पार्टनर्सच्या सहमतीवर अवलंबून असतो. योग्य स्वच्छता, संरक्षण आणि शारीरिक स्थिती लक्षात घेतल्यास या काळात शारीरिक संबंध ठेवणं सुरक्षित असू शकतं. यावर वैद्यकीय आणि मानसिक दृष्टिकोनातून चर्चा करूनच निर्णय घेणं उचित ठरते.