महिलांच्या आरोग्यामध्ये स्वच्छतेसोबतच योग्य कपड्यांची निवडही खूप महत्त्वाची असते. विशेषतः अंतर्वस्त्रांच्या बाबतीत, अनेकदा महिला फॅशन किंवा सोयीनुसार घट्ट पॅन्टीची निवड करतात. मात्र, ही सवय तुमच्या योनीच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. घट्ट पॅन्टी वापरल्याने योनीमार्गात अनेक समस्या निर्माण होऊ शकतात. चला, यामागील कारणे आणि त्याचे आरोग्यावर होणारे परिणाम सविस्तरपणे समजून घेऊया.
१. योनीमार्गात हवा खेळती न राहणे (Lack of Air Circulation)
घट्ट पॅन्टी वापरल्याने योनीच्या आसपासच्या भागात हवा खेळती राहत नाही. हा भाग सामान्यतः उष्ण आणि दमट असतो. हवा खेळती न राहिल्यामुळे ही परिस्थिती आणखी बिघडते. उष्णता आणि आर्द्रता वाढल्याने जिवाणू आणि बुरशी यांच्या वाढीसाठी अनुकूल वातावरण तयार होते. यामुळे योनीमार्गातील नैसर्गिक संतुलन बिघडते.
२. यीस्ट इन्फेक्शनचा (Yeast Infection) धोका वाढणे
योनीमार्गात कॅन्डिडा (Candida) नावाच्या बुरशीचा नैसर्गिकरीत्या वास असतो. जेव्हा योनीमार्गातील वातावरण दमट आणि उष्ण होते, तेव्हा ही बुरशी वेगाने वाढू लागते, ज्यामुळे यीस्ट इन्फेक्शन (कॅन्डिडियासिस) होते. या इन्फेक्शनमुळे खाज सुटणे, जळजळ होणे, योनीतून पांढरा किंवा घट्ट स्त्राव येणे आणि वेदना होणे अशी लक्षणे दिसतात. घट्ट पॅन्टी आणि सिंथेटिक कपड्यांमुळे यीस्ट इन्फेक्शनचा धोका लक्षणीयरीत्या वाढतो.
३. बॅक्टेरियल व्हजायनोसिसचा (Bacterial Vaginosis) धोका वाढणे
योनीमार्गात अनेक प्रकारचे चांगले बॅक्टेरिया (लॅक्टोबॅसिली – Lactobacilli) असतात, जे योनीचे pH संतुलन (आम्ल-अल्कली संतुलन) राखण्यास मदत करतात. घट्ट कपड्यांमुळे आणि हवा न खेळल्यामुळे या चांगल्या बॅक्टेरियांना वाढण्यास अडचण येते आणि वाईट बॅक्टेरियांची वाढ होते. यामुळे बॅक्टेरियल व्हजायनोसिस (BV) होऊ शकतो. यात योनीतून दुर्गंधीयुक्त, पातळ, राखाडी रंगाचा स्त्राव येतो, तसेच खाज सुटणे आणि जळजळ होणे अशी लक्षणे दिसून येतात.
४. त्वचेला ओरखडे आणि जळजळ (Skin Irritation and Chafing)
घट्ट पॅन्टी आणि विशेषतः सिंथेटिक मटेरियलच्या पॅन्टीमुळे त्वचेला सतत घर्षण होते. यामुळे त्वचेवर ओरखडे येऊ शकतात, लालसरपणा येऊ शकतो आणि जळजळ होऊ शकते. संवेदनशील त्वचेसाठी ही समस्या अधिक गंभीर असू शकते. यामुळे रॅशेस (Rashes) देखील येऊ शकतात, ज्यामुळे अस्वस्थता वाढते.
५. योनीमार्गातील नैसर्गिक स्त्रावामुळे (Vaginal Discharge) समस्या
प्रत्येक निरोगी महिलेच्या योनीतून नैसर्गिक स्त्राव (Normal Vaginal Discharge) होतो. हा स्त्राव योनीमार्ग स्वच्छ ठेवण्यास आणि बॅक्टेरियापासून संरक्षण करण्यास मदत करतो. मात्र, घट्ट पॅन्टीमुळे हा स्त्राव योग्य प्रकारे शोषला जात नाही आणि योनीच्या आसपासच्या भागात तो साचून राहतो. यामुळे दमटपणा वाढतो आणि जिवाणूंच्या वाढीला प्रोत्साहन मिळते, ज्यामुळे दुर्गंधीची समस्याही निर्माण होऊ शकते.
६. फॉलिक्युलायटिस (Folliculitis) आणि इनग्रोन हेअर्स (Ingrown Hairs)
घट्ट कपड्यांमुळे योनीच्या आसपासच्या केसांच्या मुळांवर (Hair Follicles) दबाव येतो आणि घर्षण होते. यामुळे केसांच्या मुळांना सूज येऊ शकते, ज्याला फॉलिक्युलायटिस म्हणतात. यात लहान, लालसर किंवा पुवासह गाठी येऊ शकतात. तसेच, केस त्वचेच्या आत वाढल्याने इनग्रोन हेअर्सची समस्याही उद्भवू शकते, जी वेदनादायक असते.
काय काळजी घ्यावी? (What Precautions to Take?)
या समस्या टाळण्यासाठी काही सोप्या गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे:
सुती अंतर्वस्त्रांना प्राधान्य द्या: सुती (Cotton) कापूस हवा खेळता ठेवतो आणि ओलावा शोषून घेतो, ज्यामुळे योनीच्या आरोग्यासाठी ते सर्वोत्तम मानले जाते.
आकाराला योग्य अशी पॅन्टी निवडा: खूप घट्ट किंवा खूप सैल नसलेली, तुमच्या शरीराच्या आकाराला योग्य अशी पॅन्टी निवडा.
सिंथेटिक मटेरियल टाळा: नायलॉन किंवा पॉलिस्टरसारख्या सिंथेटिक कपड्यांमुळे हवा खेळती राहत नाही आणि आर्द्रता वाढते.
व्यायामानंतर किंवा घाम आल्यास अंतर्वस्त्रे बदला: जिममधून आल्यावर किंवा जास्त घाम आल्यास लगेच स्वच्छ आणि सुती अंतर्वस्त्रे वापरा.
चांगल्या स्वच्छतेची सवय लावा: योनीची स्वच्छता करताना सौम्य साबण वापरा आणि योनीमार्ग कोरडा ठेवा.
घट्ट पॅन्टी वापरण्याची सवय योनीच्या आरोग्यासाठी अनेक समस्या निर्माण करू शकते, ज्यामध्ये यीस्ट इन्फेक्शन, बॅक्टेरियल इन्फेक्शन आणि त्वचेच्या समस्यांचा समावेश आहे. आपल्या आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी योग्य प्रकारची आणि आरामदायक अंतर्वस्त्रे निवडणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. साध्या आणि सुती पॅन्टी वापरणे हा तुमच्या योनीच्या आरोग्यासाठी एक सोपा पण प्रभावी उपाय आहे.