शारीरिक संबंधांबाबत मुलांना देणं योग्य आहे का? पालकत्वाची खरी जबाबदारी वाचा

आपल्या समाजात अजूनही “शारीरिक संबंध”, संभोग”, “हस्तमैथुन”, “लैंगिक ओळख” यासारख्या शब्दांभोवती एक अवघडलेपण आहे. पालक, शिक्षक किंवा वृद्ध जबाबदारीची माणसं ही विषयं टाळतात — आणि याच टाळाटाळीमुळे मुलं आपल्या लैंगिकतेबाबतची माहिती चुकीच्या ठिकाणाहून घेतात.

पण खरंतर, शारीरिक संबंधांबाबत योग्य वयात आणि योग्य पद्धतीने संवाद साधणं हेच पालकत्वाचं खरं उत्तरदायित्व आहे.

मुलांशी लैंगिकतेविषयी संवाद का आवश्यक आहे?

1. चुकीची माहिती टाळण्यासाठी

आजच्या इंटरनेटच्या युगात, मुलांना माहिती मिळणं थांबवता येत नाही. पण ही माहिती खरी की खोटी, हे ते ओळखू शकत नाहीत.
पालकांनी स्पष्ट, वैज्ञानिक आणि वययोग्य पद्धतीने माहिती दिल्यास मुलं भ्रमित होत नाहीत.

2. स्वतःच्या शरीराचं समजून घेणं

मुलांच्या वयात शारीरिक बदल होतात – यासाठी त्यांना योग्य मार्गदर्शन हवं असतं.
शरीर आणि भावना या नैसर्गिक बदलांविषयी योग्य माहिती दिल्यास त्यांना आत्मविश्वास मिळतो.

3. गुप्तता आणि अपराधभावना दूर होतो

मुलं हस्तमैथुन, लैंगिक विचार याबाबत अपराधी वाटतात कारण कोणी त्यांना समजावून सांगितलेलं नसतं.
पालकांनी मोकळेपणाने बोलल्यास ही अपराधभावना दूर होऊ शकते.

4. लैंगिक शोषणाची जाणीव आणि सुरक्षा

लैंगिक शिक्षण हे केवळ संभोगसंबंधी माहिती देणं नसून, त्यातून “गुड टच-बॅड टच”, शोषण ओळखणं, आणि नकार देण्याचं अधिकार” शिकवता येतो.

संवाद कसा असावा?

तज्ज्ञ काय सांगतात?

डॉ. अनघा वैद्य (बालमानसशास्त्रज्ञ):
“मुलांना शरीर, भावना आणि नात्यांची योग्य माहिती मिळाली तर ते निर्णयक्षम, आत्मविश्वासी आणि जबाबदार नागरिक घडतात.”

डॉ. अजित साळुंखे (सेक्सोलॉजिस्ट):
“पालकांनी स्वतःला आधी प्रशिक्षित करणं गरजेचं आहे. मगच मुलांशी संवाद सहज होतो.”

संवाद करताना लक्षात ठेवा:

• मुलांना न घाबरता, त्यांच्या वयाला साजेसं आणि आदरयुक्त भाषेत समजवा

• प्रश्न आल्यास चिडू नका, टाळू नका — समजावून सांगा

• “हे सांगणं चुकीचं नाही” हा विश्वास त्यांच्यात निर्माण करा

• तुम्ही नक्कीच “फर्स्ट टीचर” आहात, आणि ती भूमिका पळून न जाता स्वीकारा

मुलांना शारीरिक संबंधांबाबत योग्य माहिती देणं ही फक्त “वयात येणाऱ्या” मुलांची गरज नाही, तर पालक म्हणून तुमची जबाबदारी आहे. संवाद हीच की – जी त्यांचं मानसिक आरोग्य, सुरक्षितता आणि लैंगिक समज वाढवू शकते.