आजकाल स्पर्म काऊंट कमी होण्याची समस्या अनेक पुरूषांना अनुभवायला मिळते. यामुळे गर्भधारणेची प्रक्रिया अवघड होऊ शकते आणि शारीरिक व मानसिक दडपण वाढवू शकते. पण चिंता करण्याची गरज नाही, कारण योग्य उपाय आणि जीवनशैलीत बदल केल्यास स्पर्म काऊंट सुधारता येऊ शकतो. चला तर, जाणून घेऊया स्पर्म काऊंट कमी होण्याची कारणं आणि ते सुधारण्यासाठी काही साधे उपाय.
स्पर्म काऊंट कमी होण्याची कारणं:
१. जीवनशैलीतील वाईट सवयी:
धूम्रपान, मद्यपान, आणि ड्रग्सचा वापर स्पर्म काऊंट कमी करण्यासाठी मुख्य कारणे आहेत. या वाईट सवयींमुळे शरीरात विषारी पदार्थ जमा होतात, ज्यामुळे शुक्राणूंचे उत्पादन आणि गुणवत्ता प्रभावित होते.
२. अत्यधिक ताण आणि मानसिक दडपण:
सतत मानसिक तणाव आणि चिंता असणे स्पर्म काऊंटवर नकारात्मक प्रभाव टाकू शकते. जास्त तणावामुळे शरीरातील हार्मोनल असंतुलन होऊन शुक्राणूंचा उत्पादन कमी होतो.
३. वजन जास्त असणे (ऑबेसिटी):
अत्यधिक वजन किंवा मोटोपणामुळे शरीरातील हार्मोनल बॅलन्स प्रभावित होतो, जो स्पर्म उत्पादनावर थेट परिणाम करतो. यामुळे स्पर्म काऊंट कमी होऊ शकतो.
४. योग्य आहाराचा अभाव:
पुरेशा पोषणाचा अभाव, विशेषत: जिंकिंग मॅग्नेशियम, झिंक, आणि फॉलिक अ‍ॅसिडसारख्या महत्त्वाच्या घटकांचा आहारातून न मिळणे, शुक्राणूंच्या गुणवत्तेवर परिणाम करतो.
५. तापमानाचे उच्च स्तर:
अतिरिक्त गरम वातावरणात काम करणे किंवा उष्णतेच्या वातावरणात जास्त वेळ घालवणे यामुळे अंडकोषाचे तापमान वाढते, ज्यामुळे शुक्राणूंचे उत्पादन कमी होऊ शकते.
६. व्यायामाचा अभाव:
नियमित व्यायाम न केल्यास शरीराचा मेटाबॉलिजम कमी होतो आणि शरीरातील ताण वाढतो. यामुळेही शुक्राणूंचे उत्पादन प्रभावित होऊ शकते.
स्पर्म काऊंट सुधारण्यासाठी ‘हे’ साधे उपाय करा:
१. तणाव कमी करा:
योग, ध्यान, किंवा व्यायामाद्वारे मानसिक तणाव कमी करण्याचे प्रयत्न करा. मानसिक शांती राखण्याने हार्मोनल बॅलन्स सुधारतो आणि स्पर्म काऊंट वाढू शकतो.
२. संतुलित आहार घ्या:
प्रोटीन्स, व्हिटॅमिन्स, आणि मिनरल्सने भरपूर आहार घेणं महत्त्वाचं आहे. विशेषत: व्हिटॅमिन C, E, जिंक आणि सेलेनियम हे शुक्राणूंच्या गुणवत्तेसाठी आवश्यक आहेत. ह्या घटकांचा समावेश तुमच्या आहारात करा.
३. नियमित व्यायाम करा:
नियमित व्यायामामुळे शरीराचा मेटाबॉलिजम सुधारतो, हार्मोनल बॅलन्स राखला जातो आणि वजन नियंत्रणात ठेवता येते. त्याचा थेट फायदा स्पर्म काऊंटला होतो.
४. मद्यपान आणि धूम्रपान टाळा:
मद्यपान आणि धूम्रपान शुक्राणूंच्या गुणवत्तेवर आणि काऊंटवर नकारात्मक प्रभाव टाकतात. त्यामुळे या वाईट सवयींपासून दूर राहणं महत्त्वाचं आहे.
५. गरम वस्तूं पासून दूर राहा:
जर तुमचं काम अत्यधिक उष्णतेच्या वातावरणात आहे, तर तुमच्या अंडकोषाला अत्यधिक गरम होण्यापासून वाचवा. उष्णतेच्या स्थितीमुळे शुक्राणूंचं उत्पादन कमी होऊ शकते.
६. पुरेशी झोप घ्या:
पुरेशी आणि गाढ झोप घेतल्याने शरीराची पुनर्निर्मिती प्रक्रिया चांगली होत असते. झोपेमुळे शरीरातील टेस्टोस्टेरॉन पातळी स्थिर राहते, ज्यामुळे स्पर्म काऊंट वाढू शकतो.
७. वजन नियंत्रणात ठेवा:
स्वस्थ वजन राखण्यासाठी आहार आणि व्यायामाचा योग्य समतोल ठेवा. अत्यधिक वजनामुळे हार्मोनल असंतुलन होऊ शकते, ज्यामुळे स्पर्म काऊंट कमी होऊ शकतो.
स्पर्म काऊंट कमी होणे हे एक गंभीर समस्या असू शकते, पण योग्य जीवनशैलीत बदल आणि काळजी घेऊन यावर नियंत्रण मिळवता येऊ शकतो. तणाव कमी करणे, योग्य आहार घेणे, व्यायाम करणे, आणि वाईट सवयी टाळणे यामुळे तुमचा स्पर्म काऊंट सुधारू शकतो.