मुंबई : यंदाच्या गणेशोत्सवात प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या (पीओपी) गणेशमूर्तींच्या विक्रीवर पूर्णपणे बंदी घालण्याची तयारी बीएमसीने आधीच सुरू केली आहे. महापालिकेचे उपायुक्त आणि गणेशोत्सव समन्वयक रमाकांत बिरादार यांच्या अध्यक्षतेखाली बुधवारी विशेष बैठक झाली. बैठकीत केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने पीओपी मूर्तींबाबतच्या मार्गदर्शक तत्त्वांची माहिती दिली. यावेळी मुंबई सार्वजनिक गणेशोत्सव समन्वय समितीचे अध्यक्ष नरेश दहिबावकर आदी उपस्थित होते. यावेळी बिरादार म्हणाले की, गणेशोत्सव हा पर्यावरणपूरक साजरा व्हावा, केंद्रासह राज्य शासनाच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसारच साजरा व्हावा, यावर आमचा भर आहे. यंदा 19 सप्टेंबर ते 28 सप्टेंबर या कालावधीत गणेशोत्सव साजरा होणार आहे.
केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार बीएमसी प्रशासनाने गेल्या वर्षी मुंबईत पीओपी गणेशमूर्तींच्या निर्मिती, खरेदी आणि विक्रीवर बंदी घातली होती.
बीएमसीने म्हटले आहे की पीओपी मूर्तींमुळे जल प्रदूषण आणि पर्यावरणाचे प्रदूषण वाढते, ते प्राणी आणि मानवांच्या आरोग्यासाठी हानिकारक आहे. मात्र, गणेशोत्सव मंडळांच्या मागणीवरून हा निर्णय मागे घेण्यात आला. तेव्हा बीएमसी प्रशासनाने गणेशोत्सव मंडळांना स्पष्टपणे सांगितले होते की, यावेळी मूर्ती बनवण्यासाठी पीओपीचा वापर करता येईल, मात्र पुढील वर्षीपासून त्यावर पूर्णपणे बंदी घालण्यात येईल. बिरादार यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेली बैठक ही त्याचीच नांदी असल्याचे मानले जात आहे.
केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या 12 मे 2020 च्या नियमानुसार, प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्तींचा वापर आणि विक्री करण्यास मनाई आहे, त्यामुळे प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्ती विकू किंवा विकत घेऊ नयेत. प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या गणेशमूर्तींचे अनेक दुष्परिणाम आहेत. ते पाण्यात विरघळत नाही. त्यामुळे अशा मूर्तींची माती तलाव, तलाव आणि जलाशयांच्या तळाशी जमा होते. ते जलाशयातील पाण्याचे स्त्रोत बंद करते. शिवाय प्लास्टर ऑफ पॅरिसच्या मूर्तींवरील रासायनिक रंगांमुळे जलप्रदूषण होऊन जलचरांना धोका निर्माण होतो.
सार्वजनिक गणपती मूर्ती 4 फूट ठेवण्याचे आवाहन
बिरादार यांनी सांगितले की, घरात बसविलेल्या गणेशमूर्तीची उंची २ फुटांपेक्षा जास्त ठेवू नये, तसेच सार्वजनिक गणेशोत्सव मंडळाच्या मूर्तींची उंची ४ फुटांपेक्षा जास्त ठेवू नये, असे आवाहन करण्यात आले आहे. त्यामुळे जवळच्या कृत्रिम तलावात मूर्तींचे विसर्जन करणे सोपे होईल, असेही ते म्हणाले. यावेळीही कृत्रिम तलावात जास्तीत जास्त गणेशमूर्तींचे विसर्जन करण्याचा आमचा प्रयत्न असेल. असे केल्याने समुद्रासह नैसर्गिक स्रोत प्रदूषणापासून वाचण्यास मदत होईल. दरवर्षीप्रमाणे याही वर्षी मूर्ती जागेवर आणि सोसायट्यांमधून गोळा करण्याची व्यवस्था करणार आहोत. यासोबतच कृत्रिम तलावांची संख्या वाढविण्याचाही विचार केला जाणार आहे.