संभोग हा प्रत्येक स्त्री-पुरुषासाठी एक नैसर्गिक आणि आनंददायक अनुभव असावा, अशी अपेक्षा असते. पण काही महिलांना आणि पुरुषांनाही संभोगाच्या वेळी वेदना होतात, जे केवळ शरीरिक त्रासदायक नाही, तर मानसिकदृष्ट्याही क्लेशदायक ठरू शकते. हा अनुभव वारंवार घडत असेल, तर तो दुर्लक्षित करून चालणार नाही. यामागे आरोग्याशी संबंधित गंभीर कारणं असू शकतात.
महिलांमध्ये संभोगदरम्यान वेदनांची कारणं
-
योनी कोरडेपणा (Vaginal Dryness):
हार्मोनल बदल, विशेषतः मेनोपॉजनंतर किंवा स्तनपान करत असताना योनी कोरडी होते. त्यामुळे संभोग करताना घर्षण वाढून वेदना होतात. -
योनी मार्गाच्या संसर्ग (Infections):
यीस्ट इन्फेक्शन, बॅक्टेरियल वॅजिनोसिस, एसटीडी (STD) यामुळे जळजळ, खाज, आणि वेदना होतात. -
एंडोमेट्रिओसिस:
गर्भाशयाच्या आतील अस्तराचा वाढ योनीबाहेर किंवा अन्य अवयवांवर झाल्यास तीव्र वेदना होतात. -
वजिनिस्मस (Vaginismus):
ही एक मानसिक आणि शारीरिक स्थिती आहे ज्यात संभोगावेळी योनीचे स्नायू अनैच्छिकरित्या आकुंचन पावतात. -
सर्जरी किंवा प्रसूतीनंतरचा घाव:
सिझेरियन किंवा सामान्य प्रसूतीनंतर काही स्त्रियांना संभोगावेळी वेदना जाणवतात, विशेषतः टाके असल्यास.
पुरुषांमध्ये वेदनांची कारणं
-
फिमोसिस (Phimosis):
लिंगाची त्वचा मागे न सरकवता येणं ही स्थिती वेदनादायक संभोगाला कारणीभूत ठरते. -
मूत्रमार्गाचा संसर्ग (UTI):
संभोगाच्या वेळी जळजळ किंवा वेदना जाणवू शकतात. -
सmegma चा अति साठा:
स्वच्छतेच्या अभावामुळे लिंगाभोवती स्राव साचल्यास ते संक्रमणाला कारणीभूत ठरू शकते.
मानसिक कारणं
-
चिंता, अपराधभावना, किंवा आधीचा वाईट लैंगिक अनुभव संभोगदरम्यान वेदना वाढवू शकतो.
-
पार्टनरशी संवादाचा अभाव, जबरदस्ती, किंवा मानसिक तणावामुळे शरीर नीट प्रतिसाद देत नाही.
वेळीच लक्ष दिलं पाहिजे!
-
वेदना वारंवार होत असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
-
स्वच्छता पाळा – दोघांनाही संभोगापूर्वी व नंतर स्वच्छता आवश्यक आहे.
-
ल्युब्रिकेंट्स वापरा: योनी कोरडेपणा असल्यास जलाधारित ल्युब्रिकेंट्स वापरणे उपयुक्त ठरते.
-
संवाद साधा: जोडीदाराशी उघडपणे बोलणे खूप महत्त्वाचे आहे.
-
मानसिक आरोग्याकडे लक्ष द्या: गरज असल्यास सेक्स थेरपिस्ट किंवा समुपदेशकाचा सल्ला घ्या.
संभोग करताना होणाऱ्या वेदना हा लाज वाटण्याचा विषय नाही. आपल्या शरीराचा सन्मान करत योग्य निदान आणि उपचार घेणं हेच खरं समाधान आणि सुखाचा मार्ग आहे. त्यामुळे वेळीच सावध व्हा, कारण आरोग्य हीच खरी संपत्ती आहे!