लैंगिक इच्छा, म्हणजेच कामेच्छा, हा मानवी जीवनाचा एक नैसर्गिक आणि महत्त्वाचा भाग आहे. समाजात अनेकदा असा गैरसमज असतो की लैंगिक इच्छा केवळ पुरुषांमध्येच जास्त असते किंवा केवळ पुरुषांनाच ती पूर्ण करण्याची गरज असते. मात्र, हे पूर्णपणे चुकीचे आहे. महिलांनाही पुरुषांइतकीच लैंगिक इच्छा असते आणि तिच्या पूर्णत्वाचीही त्यांना तितकीच गरज असते. स्त्रियांच्या लैंगिक इच्छेवर अनेक घटक परिणाम करतात आणि काहीवेव्हा ती कमी झाल्याचेही जाणवते. अशा वेळी, काही घरगुती उपाय आणि जीवनशैलीतील बदलांमुळे लैंगिक इच्छा वाढवता येते.
महिलांच्या लैंगिक इच्छा कमी होण्याची कारणे:
लैंगिक इच्छा कमी होण्यामागे अनेक शारीरिक आणि मानसिक कारणे असू शकतात:
हार्मोन्समधील बदल: मासिक पाळी, गर्भधारणा, प्रसूतीनंतरचा काळ, स्तनपान आणि रजोनिवृत्ती (Menopause) यांसारख्या अवस्थांमध्ये हार्मोन्समध्ये (विशेषतः इस्ट्रोजेन आणि टेस्टोस्टेरॉन) बदल होतात, ज्यामुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
ताण आणि चिंता: कामाचा ताण, आर्थिक चिंता, नातेसंबंधांमधील समस्या किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचा मानसिक ताण लैंगिक इच्छा कमी करतो.
औषधे: काही औषधे, जसे की अँटीडिप्रेसंट्स (Antidepressants), रक्तदाबाची औषधे किंवा गर्भनिरोधक गोळ्या, लैंगिक इच्छा कमी करू शकतात.
आरोग्याच्या समस्या: मधुमेह, थायरॉईडचे आजार, हृदयविकार, उच्च रक्तदाब यांसारख्या दीर्घकालीन आरोग्य समस्यांमुळे लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
जीवनशैली: अपुरी झोप, पौष्टिक आहाराचा अभाव, व्यायामाची कमतरता आणि धूम्रपान-मद्यपान यांसारख्या सवयीही लैंगिक इच्छेवर नकारात्मक परिणाम करतात.
नातेसंबंधातील समस्या: पार्टनरसोबतचा संवाद नसणे, भावनिक जवळीक कमी असणे किंवा लैंगिक संबंधांमधील असमाधानही इच्छेवर परिणाम करते.
आत्मविश्वासाचा अभाव: स्वतःच्या शरीराबद्दल कमी आत्मविश्वास किंवा शारीरिक प्रतिमेबद्दल नकारात्मक विचारही लैंगिक इच्छा कमी करतात.
महिलांची लैंगिक इच्छा वाढवण्यासाठी घरगुती उपाय आणि टिप्स:
लैंगिक इच्छा वाढवण्यासाठी कोणताही एक ‘जादुई’ उपाय नसला तरी, जीवनशैलीतील बदल आणि काही घरगुती गोष्टी निश्चितपणे मदत करू शकतात:
१. ताण व्यवस्थापन (Stress Management):
ताण हा लैंगिक इच्छेचा सर्वात मोठा शत्रू आहे.
योग आणि ध्यान: नियमित योगासने आणि ध्यान केल्याने मन शांत होते, ताण कमी होतो आणि शरीरातील एंडोर्फिन हार्मोन्स वाढतात.
छंद जोपासा: स्वतःला आवडणाऱ्या गोष्टींमध्ये वेळ घालवा, जसे की संगीत ऐकणे, चित्रकला करणे, बागकाम करणे इत्यादी. यामुळे मानसिक शांती मिळते.
पुरेशी झोप: दररोज ७-८ तास शांत झोप घेतल्याने शरीर आणि मन ताजेतवाने राहते, ज्यामुळे लैंगिक ऊर्जा वाढते.
२. पौष्टिक आहार आणि जीवनशैली:
संतुलित आहार:
फळे आणि भाज्या: अँटीऑक्सिडंट्सनी समृद्ध फळे आणि भाज्या शरीरातील रक्ताभिसरण सुधारतात.
ओमेगा-३ फॅटी ऍसिडस्: अक्रोड, बदाम, जवस, चिया सीड्स आणि मासे यांसारख्या पदार्थांमधून ओमेगा-३ मिळवा. हे हार्मोन्स संतुलित करण्यास मदत करतात.
झिंक (Zinc): भोपळ्याच्या बिया, काजू आणि कडधान्ये यांमध्ये झिंक असते, जे लैंगिक आरोग्यासाठी महत्त्वाचे आहे.
डार्क चॉकलेट: डार्क चॉकलेटमध्ये फेनिलेथिलामाइन (Phenylethylamine) असते, ज्यामुळे मूड सुधारतो आणि लैंगिक उत्तेजना वाढू शकते.
नियमित व्यायाम: शारीरिक क्रियाशीलतेमुळे रक्ताभिसरण सुधारते, ऊर्जा पातळी वाढते आणि हार्मोन्स संतुलित राहतात. रोज ३० मिनिटे चालणे, जॉगिंग करणे, सायकलिंग करणे किंवा पोहणे फायदेशीर ठरते.
पुरेसे पाणी प्या: शरीराला पुरेसे पाणी मिळाल्यास ऊर्जा पातळी चांगली राहते आणि योनीमार्गात कोरडेपणा येण्याची शक्यता कमी होते.
३. पार्टनरसोबतचा संवाद आणि जवळीक:
मोकळा संवाद: पार्टनरसोबत आपल्या लैंगिक इच्छा, गरजा आणि अपेक्षांबद्दल मोकळेपणाने बोला. एकमेकांना काय आवडते, काय नाही, यावर चर्चा करा.
भावनिक जवळीक वाढवा: केवळ लैंगिक संबंधांवर लक्ष केंद्रित करण्याऐवजी, एकमेकांसोबत अधिक वेळ घालवा, एकत्र जेवा, चित्रपट बघा, एकमेकांना स्पर्श करा. यामुळे भावनिक जवळीक वाढते, जी लैंगिक इच्छेसाठी आवश्यक आहे.
नवीन गोष्टींचा प्रयोग: लैंगिक जीवनात एकसुरीपणा येऊ नये यासाठी नवीन गोष्टींचा प्रयोग करा. वेगवेगळ्या पोझिशन्स, ठिकाणे किंवा एकमेकांच्या आवडीनिवडी शोधण्याचा प्रयत्न करा.
फोरप्लेला महत्त्व: फोरप्लेला पुरेसा वेळ द्या. स्त्रियांना उत्तेजित होण्यासाठी अधिक वेळ लागतो. स्पर्श, चुंबन आणि प्रणय केल्याने उत्तेजना वाढते.
४. स्वतःवर लक्ष केंद्रित करा:
स्वतःची लैंगिक ओळख: स्त्रियांनी स्वतःच्या लैंगिकतेचा शोध घेणे आणि स्वतःला काय आवडते हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. हस्तमैथुन हा स्वतःच्या शरीराला समजून घेण्याचा एक उत्तम मार्ग आहे.
आत्मविश्वास वाढवा: स्वतःच्या शरीरावर प्रेम करा आणि आत्मविश्वास बाळगा. सुंदर कपडे घालणे, स्वतःची काळजी घेणे यामुळे आत्मविश्वास वाढतो.
पॉर्नोग्राफीचा वापर मर्यादित करा: पॉर्नोग्राफी वास्तववादी नसते आणि तिचे जास्त सेवन केल्याने अवास्तव अपेक्षा वाढू शकतात, ज्यामुळे प्रत्यक्षातील लैंगिक जीवनावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
५. नैसर्गिक औषधी वनस्पती (Herbal Remedies – डॉक्टरांच्या सल्ल्याने):
काही नैसर्गिक औषधी वनस्पती लैंगिक इच्छा वाढवण्यासाठी प्रभावी मानल्या जातात, परंतु त्यांचा वापर करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे:
अश्वगंधा: ही एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे, जी ताण कमी करण्यास आणि लैंगिक ऊर्जा वाढवण्यास मदत करते.
शतावरी: स्त्रियांच्या लैंगिक आरोग्यासाठी शतावरी खूप फायदेशीर मानली जाते. ती हार्मोन्स संतुलित करण्यास आणि योनीमार्गातील कोरडेपणा कमी करण्यास मदत करते.
जिनसेंग (Ginseng): जिनसेंग ऊर्जा पातळी वाढवते आणि रक्ताभिसरण सुधारते, ज्यामुळे लैंगिक उत्तेजना वाढू शकते.
मका रूट (Maca Root): पेरूमध्ये आढळणारे मका रूट लैंगिक इच्छा आणि ऊर्जा वाढवण्यासाठी उपयुक्त मानले जाते.
डॉक्टरांचा सल्ला कधी घ्यावा?
जर तुम्ही वरील उपाय करून पाहिले असतील आणि तरीही तुमच्या लैंगिक इच्छेत लक्षणीय घट जाणवत असेल, तर डॉक्टरांचा (विशेषतः स्त्रीरोगतज्ज्ञ किंवा लैंगिक आरोग्य तज्ज्ञ) सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे. ते तुमच्या समस्येचे मूळ कारण शोधून योग्य निदान आणि उपचार देऊ शकतील.
महिलांची लैंगिक इच्छा ही एक जटिल गोष्ट आहे, जी अनेक शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक घटकांवर अवलंबून असते. ‘लैंगिक इच्छा केवळ पुरुषांचीच’ हा गैरसमज दूर करून, स्त्रियांनीही आपल्या लैंगिक आरोग्याची काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. संतुलित जीवनशैली, ताण व्यवस्थापन, पार्टनरसोबतचा संवाद आणि स्वतःच्या शरीराचा स्वीकार या गोष्टी लैंगिक इच्छा वाढवण्यासाठी महत्त्वाच्या ठरतात. लक्षात ठेवा, निरोगी लैंगिक जीवन हे एकंदर निरोगी जीवनाचा अविभाज्य भाग आहे.