डाळींच्या वाढत्या किमती लक्षात घेऊन मोदी सरकारने देशातील उत्पादन वाढवण्याच्या उद्देशाने अरहर, मूग आणि उडीद डाळीच्या किमान आधारभूत किमतीत वाढ केली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत 2023-24 च्या विपणन हंगामासाठी खरीप पिकांच्या एमएसपीमध्ये वाढ करण्यास मंजुरी देण्यात आली. ज्यामध्ये अरहर डाळीच्या एमएसपीमध्ये प्रति क्विंटल 400 ते 7000 रुपयांची वाढ करण्यात आली आहे. उडीद डाळीचा एमएसपीही 350 रुपयांनी वाढवून 6950 रुपये प्रति क्विंटल झाला आहे. मुगाचा एमएसपी 7755 रुपयांवरून 10.4 टक्क्यांनी वाढवून 8558 रुपये प्रति क्विंटल झाला आहे.
सरकारच्या या निर्णयाचा शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार असून, जे अधिकाधिक कडधान्ये पेरण्यास प्रवृत्त होतील आणि उत्पादनाला अधिक भाव मिळेल. देशात अरहर डाळीचे अधिक उत्पादन व्हावे यासाठी व्यापाऱ्यांपासून मिलर्सपर्यंत सरकारने अरहर डाळीच्या एमएसपीमध्ये वाढ करण्याची मागणी केली होती. गेल्या काही महिन्यांत अरहर डाळीच्या किमतीत १० टक्क्यांहून अधिक वाढ झाली आहे. सध्या अरहर डाळीचा एमएसपी मूग डाळीच्या एसएसपीपेक्षा 7755 रुपये प्रति क्विंटल इतका कमी आहे. देशातील अरहर डाळीचा खप पूर्ण करण्यासाठी, सरकारने 2023-24 च्या विपणन हंगामासाठी देशांतर्गत बाजारात वाढत्या किमती रोखण्यासाठी अरहर डाळीची अतिरिक्त मात्रा आयात केली आहे.
मंत्रिमंडळाने 2023-24 विपणन हंगामासाठी भात (सामान्य) सारख्या इतर खरीप पिकांचा एमएसपी 2040 रुपयांवरून 2183 रुपये प्रति क्विंटल केला आहे. ए ग्रेड धानाचा एमएसपी 2060 रुपयांवरून 2203 रुपये प्रति क्विंटल करण्यात आला आहे. मक्याचा एमएसपी 1962 रुपये प्रति क्विंटलवरून 2090 रुपये प्रति क्विंटल करण्यात आला आहे.
मंगळवार, 6 जून 2023 रोजी सरकारने देशात डाळींच्या उत्पादनाला चालना देण्यासाठी मोठी घोषणा केली होती. किंमत समर्थन योजनेअंतर्गत, सरकारने 2023-24 या वर्षासाठी अरहर, उडीद आणि मसूर डाळींच्या खरेदीसाठी 40 टक्के मर्यादा रद्द केली आहे. आता शेतकरी किंमत समर्थन योजना (PSS) अंतर्गत सरकारला हवी तेवढी डाळ विकू शकतात. सरकारच्या या निर्णयानंतर या खरीप हंगामात आणि येत्या रब्बी हंगामात या कडधान्यांचा पेरा वाढण्याची शक्यता आहे. डाळींचे उत्पादन वाढवण्यासाठी ग्राहक व्यवहार मंत्रालयाने या दिशेने निर्देश जारी केले आहेत. यासह, शेतकऱ्यांना खात्री दिली जाईल की त्यांचे उत्पादन किमान आधारभूत किंमत (MSP) वर कोणत्याही मर्यादेशिवाय खरेदी केले जाईल. एमएसपीवर डाळी खरेदी करण्याच्या सरकारच्या या आश्वासनानंतर शेतकऱ्यांना खरीप रब्बी हंगामात अधिक क्षेत्रात अरहर, उडीद आणि मूग डाळ पेरण्यास प्रवृत्त केले जाईल.
खरं तर, CACP (कमिशन ऑफ अॅग्रीकल्चर कॉस्ट्स अँड प्राइसेस) ने या खरीप मार्केटिंग हंगामात धान, नाचणी, मका, अरहर, मूग आणि उडीद यांच्या एमएसपीमध्ये 3 ते 8 टक्के वाढ करण्याची शिफारस सरकारला केली होती.