आजच्या युगात लैंगिक शिक्षण, सुरक्षित सेक्स आणि गर्भनिरोधक साधनांबाबत जागरूकता वाढत असली, तरी एक चिंताजनक ट्रेंड सध्या दिसून येतोय — तरुणांमध्ये कंडोम टाळण्याचं प्रमाण वाढत चाललंय. ही गोष्ट केवळ गर्भधारणा टाळण्यापुरती मर्यादित नाही, तर एसटीडी (STD) आणि एचआयव्हीसारख्या गंभीर आजारांशी निगडित आहे.
पण हा ट्रेंड का वाढतोय? कंडोम वापरणं टाळण्यामागची कारणं कोणती आहेत? आणि यावर उपाय काय असू शकतो? चला जाणून घेऊया.
१. “फील” कमी होतो — एक सामान्य गैरसमज
बरेच तरुण पुरुष असं मानतात की कंडोममुळे सेक्सचा आनंद किंवा “फील” कमी होतो. हा सर्वात सामान्य आणि मोठा गैरसमज आहे.
आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे आता अल्ट्रा-थिन, रिब्ड, आणि नॅचरल फील असलेले अनेक प्रकारचे कंडोम उपलब्ध आहेत, जे या अनुभवात अडथळा आणत नाहीत.
म्हणून हे कारण अधिक मानसिक आहे, शारीरिक नाही.
२. क्षणिक उत्साहात निर्णय
काही वेळा तरुणांनी कंडोम वापरण्याचं ठरवलं असलं, तरी सेक्सच्या क्षणी त्यांनी ते टाळलेलं दिसून येतं.
उत्साह, क्षणातले भावनात्मक निर्णय आणि “आता वेळ नाही” असं म्हणत कंडोम न वापरणं ही एक सामान्य चूक आहे.
३. पार्टनरवर अवलंबून राहणं
बरेच पुरुष गर्भधारणा टाळण्याचं संपूर्ण उत्तरदायित्व महिलांवर ढकलतात — उदाहरणार्थ, पिल्स घेणं, IUD इ.
पण हे फक्त गर्भधारणेपुरतं आहे — एसटीडी पासून संरक्षण फक्त कंडोमच देऊ शकतं.
४. लैंगिक शिक्षणाचा अभाव
आपल्या समाजात लैंगिक शिक्षण अजूनही पुरेसं खुलं आणि वैज्ञानिकदृष्ट्या योग्य पद्धतीने दिलं जात नाही.
शाळांमध्ये, घरांमध्ये किंवा समाजात यावर मोकळं बोलणं टाळलं जातं, त्यामुळे तरुणांना नेमकी माहिती मिळत नाही.
काही तरुण तर असेही असतात, जे कंडोमने एसटीडीपासून संरक्षण मिळतं याबाबत अनभिज्ञ असतात.
५. “ते तसं काही होणार नाही” असलेला आत्मविश्वास
तरुणपणात एक प्रकारचा “माझ्यासोबत काहीच वाईट होणार नाही” असा आत्मविश्वास असतो.
हेच कारण आहे की, सतत पार्टनर बदलणाऱ्या व्यक्ती देखील अनेकदा कंडोम वापरत नाहीत, कारण त्यांना वाटतं — ते सुरक्षित आहेत.
६. अश्लील साहित्याचा परिणाम
पॉर्न किंवा अश्लील साहित्यांमध्ये क्वचितच कंडोम वापरलेले दाखवले जातात.
हे एक गैरसमज पसरवणारं माध्यम बनतं, जे तरुण वयातल्या मुलांवर प्रभाव टाकतं.
परिणाम काय?
-
एचआयव्ही, क्लॅमिडिया, गोनोरिया, सायफिलिस यांसारख्या आजारांची वाढ
-
अनिच्छित गर्भधारणा आणि गर्भपातांचे प्रमाण
-
भावनिक तणाव, जोडीदारांमध्ये अविश्वास
उपाय काय असू शकतात?
-
लैंगिक शिक्षणाचं सशक्तीकरण – शाळा-कॉलेजांमध्ये योग्य पद्धतीनं लैंगिक शिक्षण दिलं पाहिजे.
-
कंडोमचे प्रकार समजावणे आणि सहज उपलब्धता
-
पार्टनरसोबत मोकळा संवाद – सुरक्षिततेचा निर्णय एकतर्फी नसून दोघांचा असावा.
-
पॉर्न आणि वास्तव यामधील फरक समजावणे
-
डॉक्टरांकडून वेळोवेळी आरोग्य तपासणी
शेवटी…
कंडोम केवळ गर्भधारणा टाळण्याचं साधन नाही, तर तो तुमचं आणि तुमच्या पार्टनरचं आरोग्य सुरक्षित ठेवणारा एक महत्त्वाचा कवच आहे.
तरुणांनी ‘कूल’ दिसण्यासाठी किंवा क्षणिक आनंदासाठी कंडोम वापरणं टाळणं, हे फार महागात पडू शकतं.
सुरक्षित सेक्स ही आता निवड नाही, तर गरज आहे.