जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश आता चीन नसून आपलाच देश भारत आहे. या वर्षाच्या सुरुवातीला, जागतिक तज्ञांनी भाकीत केले होते की 2023 मध्ये भारतात सर्वाधिक मृत्यू होतील आणि आता संयुक्त राष्ट्र लोकसंख्या निधी (UNFPA) च्या ताज्या आकडेवारीने याची पुष्टी केली आहे.
युनायटेड नेशन्स (UNFPA) डेटा दर्शविते की भारत आता जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश आहे. भारतात आता चीनपेक्षा 20 लाख लोकसंख्या जास्त आहे आणि या देशाची लोकसंख्या 140 कोटींच्या पुढे गेली आहे. चीनमधला जन्मदर खाली आला असून तो यंदा मायनसमध्ये नोंदवला गेला.
संयुक्त राष्ट्र संघटनेने ताजी आकडेवारी जाहीर केली
UNFPA चा ‘द स्टेट ऑफ वर्ल्ड पॉप्युलेशन रिपोर्ट 2023’, ‘8 बिलियन लाइव्ह, अनंत शक्यता: द केस फॉर राइट्स अँड चॉईस’ या शीर्षकासह जारी करण्यात आला आहे, असे नमूद केले आहे की भारताची लोकसंख्या आता 1,428.6 दशलक्ष आहे, तर चीनची लोकसंख्या 1,425.7 दशलक्ष आहे. म्हणजे दोघांच्या लोकसंख्येमध्ये 2.9 दशलक्ष इतका फरक आहे. अहवालातील ताजी आकडेवारी ‘डेमोग्राफिक इंडिकेटर्स’ या श्रेणीमध्ये देण्यात आली आहे.
पहिल्यांदाच भारताची लोकसंख्या चीनपेक्षा जास्त
संयुक्त राष्ट्रांच्या लोकसंख्येच्या आकडेवारीत 1950 पासून भारताची लोकसंख्या चीनपेक्षा जास्त नोंदविण्याची ही पहिलीच वेळ आहे, खरेतर 1945 मध्ये दुसरे महायुद्ध संपल्यानंतर संयुक्त राष्ट्रांची स्थापना झाली आणि 1950 च्या संयुक्त राष्ट्रांच्या लोकसंख्येची आकडेवारी गोळा करून देणे सुरू केले. 1950 ते 2023 या कालावधीतील संयुक्त राष्ट्रांच्या लोकसंख्येचा तक्ता आणि तक्ता पाहिला तर भारताची लोकसंख्या अशा प्रकारे वाढली-
2023 मध्ये भारताची लोकसंख्या 1,428,627,663 आहे, जी 2022 च्या तुलनेत 0.81% जास्त आहे.
2022 मध्ये भारताची लोकसंख्या 1,417,173,173 होती, जी 2021 च्या तुलनेत 0.68% जास्त होती.
2021 मध्ये भारताची लोकसंख्या 1,407,563,842 होती, जी 2020 च्या तुलनेत 0.8% जास्त होती.
2020 मध्ये भारताची लोकसंख्या 1,396,387,127 होती, जी 2019 च्या तुलनेत 0.96% जास्त होती.
जगातील सर्वात जास्त तरुण लोकसंख्याही भारतात आहे
UNFPA अहवालात असे नमूद केले आहे की भारतातील 25% लोकसंख्या 0-14 वयोगटातील, 18% 10-19 वयोगटातील, 26% 10-24 वयोगटातील, 15-64 वर्षे वयोगटातील लोक आहेत. 68% आणि 65 वरील लोक 7% आहेत.
चीनमधला जन्मदर कमी झाला असून वृद्ध अधिक झाले आहेत
दुसरीकडे, आपण चीनकडे पाहिल्यास, संबंधित आकडेवारी 17%, 12%, 18%, 69% आणि 14% आहे. तिथे 65 वर्षांवरील लोकांची संख्या 20 कोटी झाली आहे. काही दशकांपूर्वी, चीन सरकारने 1-मूल धोरण लागू केले होते, ज्यामुळे सरकारला अशा प्रकारे त्रास सहन करावा लागला होता की लोकांनी मुले होणे बंद केले.
आता परिस्थिती अशी आहे की चीन सरकार म्हणते की 2 किंवा त्यापेक्षा जास्त मुले जन्माला घालणाऱ्या जोडप्यांना अनेक सुविधा दिल्या जातील. तरुण मुला-मुलींनी प्रेमात पडण्यासाठी आणि स्थायिक होण्यासाठी आणि मूल होण्यासाठी किमान 15 दिवस ‘स्प्रिंग ब्रेक’वर जावे, असे अनेक महाविद्यालयांनी जाहीर केले आहे.
या वर्षाच्या सुरुवातीला एक धक्कादायक बातमी अशीही आली होती की, जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेले शहर बीजिंग, जे चीनची राजधानी देखील आहे, त्यात वाढ होण्याऐवजी घट झाली आहे. कोरोना महामारी हे देखील यामागे एक प्रमुख कारण मानले जात आहे.