लैंगिक संबंधाची वारंवारता हा अनेक जोडप्यांसाठी चर्चेचा आणि कधीकधी चिंतेचा विषय असतो, विशेषतः जेव्हा ते वयस्कर होत जातात. ‘योग्य’ वारंवारता नेमकी किती असावी, याबद्दल अनेक गैरसमज आहेत. मात्र, विज्ञान यावर काय प्रकाश टाकते हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
लैंगिक संबंधाची ‘सामान्य’ वारंवारता
एका संशोधनानुसार, वयस्कर जोडप्यांमध्ये लैंगिक संबंधाची वारंवारता वैयक्तिक आणि जोडप्याच्या पसंतीनुसार बदलते. ‘आर्काइव्ह्ज ऑफ सेक्शुअल बिहेवियर’ (Archives of Sexual Behavior) मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, बहुतेक विवाहित जोडपी महिन्यातून काही वेळा लैंगिक संबंध ठेवतात. परंतु, हे केवळ एक सामान्य निरीक्षण आहे आणि प्रत्येक जोडप्यासाठी ते लागू असेलच असे नाही.
सर्वेक्षणानुसार, वयस्कर जोडप्यांमध्ये लैंगिक संबंधाची सरासरी वारंवारता खालीलप्रमाणे असू शकते:
20-30 वयोगटातील: आठवड्यातून 1-2 वेळा.
30-40 वयोगटातील: आठवड्यातून 1 वेळा किंवा महिन्यातून काही वेळा.
40-50 वयोगटातील: महिन्यातून काही वेळा.
50 वर्षांवरील: महिन्यातून 1-2 वेळा किंवा त्याहून कमी.
हे आकडे केवळ सरासरी दर्शवतात आणि हे प्रत्येक जोडप्याच्या वैयक्तिक गरजा, आरोग्य स्थिती आणि नातेसंबंधावर अवलंबून असते.
वारंवारतेवर परिणाम करणारे घटक
लैंगिक संबंधाच्या वारंवारतेवर अनेक घटक परिणाम करतात:
आरोग्य आणि शारीरिक स्थिती: वयस्कर झाल्यावर शारीरिक आरोग्य आणि ऊर्जेची पातळी कमी होऊ शकते, ज्यामुळे लैंगिक संबंधाची इच्छा आणि क्षमता प्रभावित होऊ शकते. मधुमेह, हृदयरोग, संधिवात यांसारखे आजार किंवा काही औषधे लैंगिक आरोग्यावर परिणाम करू शकतात.
मानसिक आरोग्य: ताणतणाव, चिंता, नैराश्य यांचा लैंगिक इच्छेवर (लिबिडो) नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
नातेसंबंधातील समाधान: ज्या जोडप्यांमध्ये भावनिक जवळीक आणि संवाद चांगला असतो, त्यांच्यात लैंगिक संबंधाची वारंवारता अधिक असू शकते.
हार्मोन्स: वय वाढल्यावर, विशेषतः स्त्रियांमध्ये रजोनिवृत्तीनंतर इस्ट्रोजेनची पातळी कमी होते, ज्यामुळे योनीमार्गात कोरडेपणा येऊ शकतो आणि वेदना होऊ शकतात. पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी होणे देखील लैंगिक इच्छेवर परिणाम करते.
जीवनशैली: व्यस्त जीवनशैली, कामाचा ताण, मुलांची जबाबदारी यांसारख्या गोष्टींमुळे लैंगिक संबंधासाठी वेळ काढणे कठीण होऊ शकते.
महत्त्वाचे काय आहे?
विज्ञानानुसार, लैंगिक संबंधाची ‘योग्य’ वारंवारता ही संख्यात्मक नसते, तर ती गुणवत्ता आणि समाधानाशी संबंधित असते. ज्या जोडप्यांना त्यांच्या लैंगिक जीवनात समाधान वाटते, ते ‘योग्य’ वारंवारतेत लैंगिक संबंध ठेवत असतात. महत्त्वाचे म्हणजे:
संवाद: जोडप्याने एकमेकांशी मोकळेपणाने संवाद साधणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. एकमेकांच्या इच्छा, गरजा आणि मर्यादा समजून घेणे आवश्यक आहे.
गुणवत्ता: लैंगिक संबंधांची संख्या किती आहे यापेक्षा, ते किती समाधानकारक आणि आनंददायी आहेत हे महत्त्वाचे आहे.
जवळीक: लैंगिक संबंध फक्त शारीरिक नसून, ते भावनिक जवळीक वाढवण्याचे एक माध्यम देखील आहेत. स्पर्श, मिठी आणि इतर जिव्हाळ्याचे क्षण नातेसंबंध अधिक दृढ करतात.
अनुकूलता: लैंगिक इच्छा आणि गरजा प्रत्येक व्यक्तीच्या वेगवेगळ्या असू शकतात. जोडप्यांनी एकमेकांच्या गरजा लक्षात घेऊन संतुलन साधणे महत्त्वाचे आहे.
थोडक्यात, वयस्कर जोडप्यांसाठी लैंगिक संबंधाची कोणतीही निश्चित ‘योग्य’ वारंवारता नाही. वैयक्तिक समाधान, आरोग्य आणि नातेसंबंधातील जवळीक हेच खरे निकष आहेत. जर जोडप्याला त्यांच्या लैंगिक जीवनात काही समस्या येत असतील, तर त्यांनी डॉक्टर किंवा लैंगिक आरोग्य तज्ज्ञांचा सल्ला घेण्यास संकोच करू नये. योग्य मार्गदर्शन आणि उपचारामुळे लैंगिक जीवन पुन्हा आनंददायी होऊ शकते.