किडनी रुग्णांनी औषध घेताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. चुकीच्या सवयीमुळे किडनीवर अधिक ताण येऊ शकतो, ज्यामुळे आजार आणखी बिघडू शकतो. खाली दिलेल्या चुका टाळल्यास औषधांचा योग्य परिणाम होण्यास मदत होईल.
१. डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय कोणतेही औषध घेऊ नका
- काही पेनकिलर्स (NSAIDs जसे की Ibuprofen आणि Diclofenac) किडनीसाठी हानिकारक असू शकतात.
- कोणतेही हर्बल, आयुर्वेदिक किंवा होमिओपॅथिक औषध घेताना डॉक्टरांचा सल्ला अवश्य घ्या.
२. औषधांचे प्रमाण (Dosage) वाढवू किंवा कमी करू नका
- काही रुग्ण वेदना किंवा इतर समस्यांमुळे स्वतःच औषधांचे प्रमाण वाढवतात, पण हे धोकादायक ठरू शकते.
- दिलेल्या प्रमाणात आणि वेळेतच औषध घ्या.
३. पाण्याचे प्रमाण कमी करू नका
- किडनी रुग्णांसाठी पाणी किती प्यायचे हे डॉक्टर ठरवतात.
- कमी किंवा जास्त पाणी प्यायल्याने किडनीवर ताण येऊ शकतो.
४. कोणतीही अँटीबायोटिक्स (Antibiotics) विनासायास घेऊ नका
- काही अँटीबायोटिक्स (Gentamicin, Amikacin, Tobramycin) किडनीसाठी अपायकारक असतात.
- डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय कोणतेही अँटीबायोटिक घेऊ नका.
५. मीठ आणि प्रोटीनचे प्रमाण नियंत्रित ठेवा
- जास्त मीठ आणि प्रोटीनयुक्त आहार किडनीवर दडपण वाढवतो.
- औषधांसोबत योग्य आहार घेणे महत्त्वाचे आहे.
६. रक्तदाब आणि साखरेची नियमित तपासणी करा
- उच्च रक्तदाब आणि मधुमेहामुळे किडनीचे नुकसान होऊ शकते.
- औषध घेत असताना BP आणि शुगर नियंत्रणात ठेवणे गरजेचे आहे.
७. नियमित तपासणी करून घ्या
- Serum Creatinine, eGFR, Potassium यांसारख्या चाचण्या नियमित कराव्यात.
- डॉक्टरांच्या सूचनेनुसार औषधांमध्ये बदल करणे आवश्यक असते.
८. स्वतः औषध बदलू नका
- काही रुग्णांना वाटते की औषध बंद केली तरी चालेल, पण असे केल्याने त्रास वाढू शकतो.
- डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्याशिवाय औषध बंद करू नका.
९. मद्यपान आणि धूम्रपान टाळा
- अल्कोहोल आणि सिगारेटमधील घटक किडनीचे कार्य कमी करतात.
- औषधांवर त्यांचा वाईट परिणाम होऊ शकतो.
१०. एकाच वेळी अनेक औषधे घेण्यास टाळा
- काही औषधांचे एकमेकांशी परस्परसंवाद (Drug Interaction) होऊन किडनीवर परिणाम होऊ शकतो.
- कोणतेही नवीन औषध सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
- किडनीच्या रुग्णांनी औषध घेताना अतिशय सावध राहिले पाहिजे. चुकीची औषधं किंवा चुकीच्या पद्धतीने औषध घेणे टाळणे आवश्यक आहे. डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली योग्य उपचार घेतल्यास किडनीच्या कार्यक्षमतेत सुधारणा होऊ शकते.