पती आणि पत्नीचा रक्तगट (Blood Group) सारखा असल्यास सामान्यतः काही विशेष समस्या उद्भवत नाहीत, परंतु काही परिस्थितींमध्ये याचा आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो. विशेषतः गर्भधारणेदरम्यान काही बाबींची काळजी घेणे महत्त्वाचे असते.
1. रक्तगट एकसारखा असणे आणि त्याचा दैनंदिन आरोग्यावर प्रभाव
- कोणताही तातडीचा धोका नाही: जर दोघांचा रक्तगट समान असेल (उदा. O+ आणि O+ किंवा A+ आणि A+), तर आरोग्यावर कोणताही मोठा नकारात्मक प्रभाव पडत नाही.
- रक्तदानाच्या सोयी: पती-पत्नी एकमेकांना सहज रक्तदान करू शकतात, जे आणीबाणीच्या परिस्थितीत फायदेशीर ठरते.
2. गर्भधारणेदरम्यान (Pregnancy) होणारे परिणाम
(A) जर दोघेही Rh-Positive किंवा दोघेही Rh-Negative असतील:
कोणताही धोका नाही. गर्भधारणेदरम्यान रक्तगटाशी संबंधित कोणतीही गुंतागुंत होत नाही.
(B) जर पत्नीचा रक्तगट Rh-Negative आणि पतीचा Rh-Positive असेल:
गर्भधारणेदरम्यान समस्या उद्भवू शकतात.
- या स्थितीत बाळाचा रक्तगट Rh-Positive असण्याची शक्यता असते, त्यामुळे आईच्या शरीरात Rh Antibodies तयार होऊ शकतात.
- ही प्रतिपिंडे बाळाच्या लाल रक्तपेशींवर हल्ला करू शकतात, ज्यामुळे Hemolytic Disease of the Newborn (HDN) होऊ शकतो.
- यासाठी उपाय:
- पहिल्या गरोदरपणात बहुतेक वेळा समस्या उद्भवत नाही.
- डॉक्टर Anti-D Injection देतात, जे आईच्या शरीरात Rh Antibodies तयार होण्यास प्रतिबंध करते.
- यामुळे पुढील गर्भधारणा सुरक्षित राहते.
3. अनुवांशिक आजार आणि रक्तगट
- रक्तगट सारखा असल्याने कोणतेही मोठे अनुवांशिक दोष येतात असे नाही.
- पण जर दोघेही Thalassemia Minor असतील, तर त्यांच्या बाळाला Thalassemia Major होण्याची शक्यता असते, जी गंभीर रक्तविकाराची स्थिती आहे.
- यासाठी गर्भधारणेपूर्वी Genetic Testing करून घेणे योग्य ठरेल.
4. वैद्यकीय दृष्टिकोनातून घेण्यायोग्य खबरदारी
- लग्नापूर्वी किंवा गरोदर होण्यापूर्वी रक्तगट आणि Rh Factor तपासणे फायदेशीर ठरू शकते.
- जर पत्नीचा Rh-Negative आणि पतीचा Rh-Positive असेल, तर डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली गर्भधारणा नियोजन करावे.
- Thalassemia किंवा इतर अनुवांशिक आजारांची तपासणी करणे सुरक्षित राहते.
पती-पत्नीचा रक्तगट सारखा असेल, तर त्याचा दैनंदिन आरोग्यावर काहीही परिणाम होत नाही.
परंतु, Rh Factor वेगळा असेल तर गर्भधारणेदरम्यान समस्या येऊ शकते.
यासाठी योग्य वैद्यकीय सल्ला घेऊन उपाययोजना करता येतात.