प्रोस्टेट कर्करोग (Prostate Cancer) हा पुरुषांच्या आरोग्याच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचा विषय आहे. त्याची लक्षणे अनेक वेळा हळूहळू आणि अस्पष्ट असू शकतात, ज्यामुळे ते ओळखणे कठीण होऊ शकते. एक महत्वाचे लक्षण, जे अनेक पुरुषांना जाणवते, ते म्हणजे वारंवार लघवी होणे. यावर आधारित लेख तयार करणे हे आरोग्यविषयक जागरूकता वाढवण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते.
वारंवार लघवी होणे – प्रोस्टेट कर्करोगाचे संकेत?
प्रोस्टेट ग्रंथी, जी मूत्रपिंडाच्या आसपास स्थित असते, ती मूत्रोत्सर्जनासंबंधी महत्त्वपूर्ण भूमिका पार पडते. प्रोस्टेट कर्करोगामुळे या ग्रंथीत असलेल्या पेशींमध्ये अनियंत्रित वाढ होऊ शकते, ज्यामुळे मूत्रमार्गावर दबाव येतो आणि लघवीला अडथळा येऊ शकतो.
प्रोस्टेट कर्करोगाच्या काही सामान्य संकेत:
-
वारंवार लघवी होणे: विशेषत: रात्रौंच्या वेळी, वयाच्या बिघडलेल्या अवस्थेत ही समस्या प्रकट होऊ शकते. प्रोस्टेट ग्रंथीची सूज किंवा वाढ झाल्यामुळे मूत्रवाहिन्यांवर दबाव पडतो.
-
लघवी करतांना वेदना किंवा जळजळ: मूत्र विसर्जनादरम्यान असणारी वेदना हे प्रोस्टेट कर्करोगाचे एक महत्वाचे संकेत होऊ शकते.
-
लघवीला अडथळा येणे: मूत्र विसर्जनाच्या सुरवातीलाच किंवा पूर्णपणे लघवी होण्यात अडचणी येणे.
-
लघवीत रक्त येणे: लघवीमध्ये रक्त दिसणे, जे गंभीर आरोग्याच्या समस्येचे सूचक असू शकते.
-
पेट किंवा गुद्देखील वेदना होणे: पॅल्विक क्षेत्रात असलेल्या वेदनाही कर्करोगाच्या लक्षणांमध्ये असू शकतात.
-
लघवीला त्रासदायक किंवा अचानक असं वाटणे: लघवीचा नियंत्रण नसणे किंवा वेगवेगळ्या वेळा लघवी होणे, जे अस्वस्थतेचे कारण बनू शकते.
प्रोस्टेट कर्करोगाचे निदान:
प्रोस्टेट कर्करोगाच्या लक्षणांना सुरुवातीला ओळखणे कठीण असू शकते, म्हणून त्याच्या निदानासाठी खालील चाचण्यांची आवश्यकता असू शकते:
-
PSA (Prostate-Specific Antigen) चाचणी: या रक्त चाचणीमध्ये प्रोस्टेट ग्रंथीचा एंटीजन स्तर मोजला जातो, जो कर्करोगाच्या उपस्थितीचे सूचक असू शकतो.
-
प्रोस्टेट बायोप्सी: शंकेच्या बाबतीत, प्रोस्टेट ग्रंथीच्या ऊतींचे छोटे तुकडे घेतले जातात आणि ते कर्करोगासाठी तपासले जातात.
-
ट्रान्सरेक्टल अल्ट्रासाऊंड: प्रोस्टेट ग्रंथीची स्थिती तपासण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड वापरली जाते.
प्रोस्टेट कर्करोगाचे उपचार:
प्रोस्टेट कर्करोगाच्या उपचारांची निवड कर्करोगाच्या टप्प्यावर, रुग्णाच्या वयावर आणि इतर आरोग्य समस्यांवर अवलंबून असते. उपचारांची काही सामान्य पद्धती खाली दिली आहेत:
-
सर्जरी: प्रोस्टेट ग्रंथी काढून टाकणे (Prostatectomy) ही एक सामान्य उपचार पद्धत आहे.
-
रेडिएशन थेरपी: कर्करोगाच्या पेशींच्या नाशासाठी उच्च-ऊर्जेच्या किरणांचा वापर.
-
केमोरॅपी: कर्करोगाच्या पेशी नष्ट करण्यासाठी औषधांचा वापर.
-
हार्मोन थेरपी: प्रोस्टेट कर्करोगाच्या पेशींच्या वृद्धीला प्रतिबंध करण्यासाठी हार्मोनल उपचार.
-
इम्युनोथेरपी: शरीराच्या प्रतिकारशक्तीला कर्करोगाशी लढण्यासाठी उत्तेजित करणे.
निरोगी जीवनशैली आणि प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका कमी करणे:
-
संतुलित आहार: फळे, भाज्या आणि अँटीऑक्सिडंट्स युक्त आहार घेणे.
-
नियमित व्यायाम: शारीरिक तंदुरुस्ती राखणे.
-
तंबाखू आणि मद्यापासून दूर राहणे.
-
आरोग्य तपासण्या नियमितपणे करणे: पुरुषांनी, विशेषतः 50 वर्षांवरील वयाच्या पुरुषांनी, प्रोस्टेट कर्करोगाची पूर्वतपासणी नियमितपणे केली पाहिजे.