संभोगाचा ‘तो’ पहिलाच अनुभव: काहींसाठी वेदनादायक, काहींसाठी आनंददायक; असं का होतं? वाचा सविस्तर

पहिल्यांदा संभोग करताना महिलेला खरंच वेदना होतात का, हा एक अतिशय सामान्य प्रश्न आहे आणि याबद्दल समाजात अनेक गैरसमज आहेत. अनेकदा चित्रपट, कथा किंवा ऐकीव माहितीमुळे असे चित्र निर्माण होते की पहिल्यांदा शरीरसंबंध ठेवताना स्त्रीला खूप वेदना होतात. मात्र, सत्य थोडे वेगळे आणि अधिक गुंतागुंतीचे आहे.

वेदना होण्याची शक्यता आणि त्याची कारणे

पहिल्यांदा संभोग करताना महिलेला वेदना होऊ शकतात, पण त्या नेहमीच होतात असे नाही आणि त्या वेदनांची तीव्रता प्रत्येक महिलेनुसार वेगळी असू शकते. यामागे अनेक कारणे आहेत:

हायमेन (Hymen) म्हणजेच योनीपटल:

काय आहे हायमेन? हायमेन हे योनीमार्गाच्या मुखाशी असलेले एक पातळ ऊतक (पडदा) आहे. हे काही पूर्ण पडदा नसते, तर त्यात एक किंवा अनेक लहान छिद्रे असतात ज्यातून मासिक पाळीचा रक्तस्त्राव बाहेर पडतो.

वेदना का होते? पहिल्या संभोगादरम्यान हे हायमेन ताणले जाऊ शकते किंवा फाटू शकते, ज्यामुळे थोडी वेदना आणि हलका रक्तस्त्राव होऊ शकतो.

गैरसमज: हायमेनच्या फाटण्याला अनेकदा ‘कौमार्यभंग’ मानले जाते, पण हे पूर्णपणे सत्य नाही. सायकल चालवणे, खेळ खेळणे, टॅम्पॉन वापरणे किंवा इतर शारीरिक हालचालींमुळेही हायमेन लहानपणीच ताणले जाऊ शकते किंवा फाटू शकते. त्यामुळे पहिल्या संभोगावेळी हायमेन फाटलेच पाहिजे किंवा रक्तस्त्राव झालाच पाहिजे असे नाही. अनेक स्त्रियांना पहिल्यांदा रक्तस्त्राव होत नाही.

पुरेसे वंगण (Lack of Lubrication):

महत्त्वाचे कारण: हे वेदना होण्यामागचे एक महत्त्वाचे कारण आहे. लैंगिक उत्तेजना पुरेशी नसताना किंवा महिलेला शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या तयार होण्यासाठी पुरेसा वेळ न मिळाल्यास योनीमार्ग नैसर्गिकरित्या पुरेसा ओला (lubricated) होत नाही.

परिणाम: कोरडेपणामुळे घर्षण वाढते, ज्यामुळे संभोग वेदनादायक ठरू शकतो.

चिंता आणि तणाव (Anxiety and Tension):

मानसिक परिणाम: पहिल्या संभोगाबद्दलची चिंता, भीती, तणाव किंवा अपराधीपणाची भावना यामुळे योनीमार्गाचे स्नायू आपोआप आकुंचन पावतात (vaginal muscle tension).

व्हॅजिनिस्मस (Vaginismus): काही स्त्रियांना तणावामुळे ‘व्हॅजिनिस्मस’ नावाचा अनुभव येतो, जिथे योनीमार्गाचे स्नायू अनैच्छिकपणे इतके घट्ट होतात की प्रवेश करणे (penetration) जवळजवळ अशक्य किंवा अत्यंत वेदनादायक होते.

अयोग्‍य स्थिती आणि जलदपणा (Awkward Position and Rushing):

संभोगासाठी योग्य स्थिती निवडणे महत्त्वाचे आहे. काही विशिष्ट स्थितींमध्ये जास्त दाब येऊ शकतो, ज्यामुळे वेदना होऊ शकते.

पहिल्यांदा संभोग करताना, विशेषतः जर घाई केली तर शरीर पूर्णपणे तयार होण्याआधीच प्रवेश केला जाऊ शकतो, ज्यामुळे वेदना होऊ शकते.

संमतीचा अभाव किंवा दडपण (Lack of Consent or Pressure):

जर शरीरसंबंध महिलेच्या पूर्ण संमतीने आणि इच्छेने होत नसतील, किंवा तिच्यावर दडपण असेल, तर तिला वेदना होण्याची शक्यता खूप जास्त असते. अशा परिस्थितीत शारीरिक वेदनांसोबतच मानसिक आघातही होऊ शकतो.

वेदना कमी करण्यासाठी किंवा टाळण्यासाठी काय करावे?

पहिल्यांदा संभोग करताना वेदना कमी करण्यासाठी किंवा तो अनुभव अधिक सुखद बनवण्यासाठी काही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे:

संवाद (Communication): जोडीदाराशी मोकळा संवाद साधा. आपल्या भावना, चिंता आणि अपेक्षा स्पष्टपणे सांगा. जोडीदाराला वेदना होत असल्यास लगेच थांबायला सांगा.

पुरेशी तयारी (Adequate Foreplay): शरीरसंबंध सुरू करण्यापूर्वी पुरेसा फोरप्ले करा. यामुळे महिला उत्तेजित होते आणि योनीमार्गात नैसर्गिक वंगण तयार होते, ज्यामुळे प्रवेश सोपा होतो.

कृत्रिम वंगणाचा वापर (Use of Lubricants): नैसर्गिक वंगण पुरेसे नसल्यास, बाजारात उपलब्ध असलेले वॉटर-बेस्ड किंवा सिलिकॉन-बेस्ड कृत्रिम वंगण वापरण्यास संकोच करू नका. यामुळे घर्षण कमी होऊन वेदना टाळता येते.

आरामशीर वातावरण (Relaxed Environment): आरामदायक आणि सुरक्षित वातावरणात शरीरसंबंध ठेवा, जिथे तुम्हाला कसलाही तणाव किंवा घाई वाटणार नाही.

हळूवारपणा (Gentleness): पहिल्यांदा प्रवेश करताना अत्यंत हळूवार आणि काळजीपूर्वक करा. महिलेला वेदना होत असल्यास लगेच थांबा.

संमती (Consent): सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, शरीरसंबंध दोन्ही व्यक्तींच्या पूर्ण आणि स्पष्ट संमतीनेच व्हायला हवा. संमतीचा अभाव म्हणजे लैंगिक अत्याचार.

पहिल्यांदा संभोग करताना महिलेला वेदना होणे हे शक्य आहे, पण ते नेहमीच घडते असे नाही. वेदना होण्याची कारणे शारीरिक (उदा. हायमेन, कोरडेपणा) आणि मानसिक (उदा. चिंता, तणाव) दोन्ही असू शकतात. योग्य संवाद, पुरेशी तयारी, कृत्रिम वंगणाचा वापर आणि आरामदायक वातावरण यामुळे हा अनुभव अधिक सुखद आणि कमी वेदनादायक बनवता येतो. वेदना झालीच पाहिजे हा गैरसमज दूर करून, हा अनुभव दोघांसाठी प्रेमळ आणि सुरक्षित कसा होईल यावर लक्ष केंद्रित करणे महत्त्वाचे आहे. कोणत्याही प्रकारच्या सततच्या वेदना किंवा अस्वस्थतेसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.