
लैंगिक संबंध (शारीरिक संबंध) हा मानवी जीवनाचा एक नैसर्गिक आणि महत्त्वाचा भाग आहे. केवळ प्रजननासाठीच नव्हे तर शारीरिक, भावनिक आणि मानसिक आरोग्यासाठीही लैंगिक संबंधांचे अनेक फायदे आहेत. अनेक जोडपी आणि व्यक्ती नियमित लैंगिक क्रिया करतात, परंतु काही कारणांमुळे (उदा. आरोग्याच्या समस्या, जोडीदाराचा अभाव, ताणतणाव, धार्मिक किंवा वैयक्तिक निवड) काही लोक दीर्घकाळापर्यंत शारीरिक संबंध टाळू शकतात किंवा लैंगिक क्रिया करत नाहीत. अशा स्थितीत शरीरावर नेमके काय परिणाम होतात, हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
१. मानसिक आणि भावनिक परिणाम
ताण आणि चिंता वाढू शकते: लैंगिक संबंधातून ऑक्सिटोसिन (Oxytocin) आणि एंडोर्फिन (Endorphins) यांसारखे ‘फील-गुड’ हार्मोन्स स्रवतात, जे ताण कमी करण्यास मदत करतात. लैंगिक संबंध टाळल्यास या हार्मोन्सची कमतरता जाणवू शकते, ज्यामुळे ताण आणि चिंता वाढू शकते.
मूड स्विंग्स (Mood Swings): लैंगिक क्रिया नियमितपणे न केल्यास काही व्यक्तींना मूड स्विंग्सचा अनुभव येऊ शकतो, ज्यात चिडचिडेपणा, नैराश्य किंवा अस्वस्थता यांचा समावेश असू शकतो.
आत्मविश्वासात घट: काही व्यक्तींना लैंगिक संबंधांच्या अभावामुळे स्वतःच्या लैंगिकतेबद्दल किंवा आकर्षणाबद्दल आत्मविश्वासात घट झाल्याचे जाणवू शकते.
एकटेपणाची भावना: विशेषतः जोडप्यांमध्ये, लैंगिक संबंध हे जवळीक आणि बंध निर्माण करण्याचे एक महत्त्वाचे माध्यम आहे. त्यांचा अभाव एकटेपणा किंवा जोडप्यांमधील अंतर वाढवू शकतो.
२. शारीरिक परिणाम
रोगप्रतिकारशक्ती कमी होऊ शकते: काही संशोधनानुसार, नियमित लैंगिक संबंध असलेल्या व्यक्तींची रोगप्रतिकारशक्ती (Immune System) अधिक मजबूत असते. शारीरिक संबंध टाळल्यास रोगप्रतिकारशक्ती थोडी कमजोर होऊ शकते, ज्यामुळे व्यक्तीला सर्दी-खोकला किंवा इतर सामान्य आजार होण्याची शक्यता वाढते.
प्रोस्टेट आरोग्यावर परिणाम (पुरुषांमध्ये): पुरुषांमध्ये नियमित वीर्यपतन (ejaculation) प्रोस्टेट ग्रंथीच्या आरोग्यासाठी महत्त्वाचे मानले जाते. काही अभ्यासानुसार, वारंवार वीर्यपतन करणाऱ्या पुरुषांना प्रोस्टेट कॅन्सरचा धोका कमी असतो. त्यामुळे, दीर्घकाळ लैंगिक संबंध टाळल्यास प्रोस्टेट संबंधित काही समस्यांचा धोका वाढू शकतो, जरी यावर अजूनही अधिक संशोधनाची गरज आहे.
योनीमार्गाचे आरोग्य (स्त्रियांमध्ये): स्त्रियांमध्ये, नियमित लैंगिक संबंध योनीमार्गातील रक्तप्रवाह सुधारण्यास मदत करतात, ज्यामुळे योनीमार्गाची लवचिकता (elasticity) आणि नैसर्गिक ओलसरपणा टिकून राहतो. दीर्घकाळापर्यंत लैंगिक संबंध नसल्यास योनीमार्गात कोरडेपणा येऊ शकतो किंवा त्याची लवचिकता कमी होऊ शकते, विशेषतः रजोनिवृत्तीनंतरच्या महिलांमध्ये. यामुळे भविष्यात लैंगिक संबंध ठेवताना वेदना होऊ शकतात.
हृदयाच्या आरोग्यावर परिणाम: लैंगिक संबंध हे एक प्रकारचे शारीरिक व्यायामच आहे. नियमित लैंगिक संबंध हृदयाचे आरोग्य सुधारण्यास आणि रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करतात. त्यांचा अभाव अप्रत्यक्षपणे हृदयाच्या आरोग्यावर परिणाम करू शकतो.
झोपेवर परिणाम: उत्सर्ग झाल्यानंतर शरीरात आराम देणारे हार्मोन्स स्रवतात, ज्यामुळे झोप चांगली येते. लैंगिक संबंध टाळल्यास काही व्यक्तींना निद्रानाशाचा त्रास जाणवू शकतो.
३. नातेसंबंधांवर परिणाम (जोडप्यांसाठी)
भावनिक अंतर: शारीरिक जवळीक ही अनेक नातेसंबंधांमध्ये भावनिक जवळीक टिकवण्यासाठी महत्त्वाचे काम करते. लैंगिक संबंध टाळल्यास जोडप्यांमध्ये भावनिक अंतर निर्माण होऊ शकते.
गैरसमज आणि निराशा: एका जोडीदाराला लैंगिक संबंधांची इच्छा असून दुसऱ्याला नसेल, तर गैरसमज आणि निराशा निर्माण होऊ शकते. यामुळे नातेसंबंधात तणाव वाढू शकतो.
असुरक्षिततेची भावना: लैंगिक संबंधांच्या अभावामुळे दोन्ही जोडीदारांमध्ये असुरक्षिततेची भावना निर्माण होऊ शकते.
कधी चिंता करावी?
लैंगिक संबंधांचा अभाव हा नेहमीच आरोग्यासाठी हानिकारक असतो असे नाही. काही व्यक्ती आनंदाने आणि आरोग्यासह लैंगिक क्रिया न करताही जीवन जगतात. मात्र, जर तुम्हाला लैंगिक संबंधांच्या अभावामुळे खालीलपैकी कोणतेही त्रास होत असतील, तर वैद्यकीय किंवा समुपदेशकाचा सल्ला घेणे महत्त्वाचे आहे:
दीर्घकाळ ताण किंवा नैराश्य जाणवणे.
निरंतर मूड स्विंग्स किंवा चिडचिडेपणा.
लैंगिक इच्छा पूर्ण न झाल्यामुळे सतत अस्वस्थ वाटणे.
नातेसंबंधात गंभीर समस्या निर्माण होणे.
शारीरिक आरोग्याच्या तक्रारी, ज्या लैंगिक अभावाशी संबंधित असू शकतात असे वाटत असेल.
लैंगिक संबंध टाळल्याने शरीरावर आणि मनावर अनेक प्रकारे परिणाम होऊ शकतात, जे व्यक्तीनुसार भिन्न असू शकतात. काही लोकांसाठी हे परिणाम किरकोळ असू शकतात, तर काहींसाठी ते लक्षणीय असू शकतात. लैंगिक आरोग्य हे एकूण आरोग्याचा अविभाज्य भाग आहे. त्यामुळे, जर तुम्हाला लैंगिक संबंधांच्या अभावामुळे कोणत्याही शारीरिक किंवा मानसिक समस्या जाणवत असतील, तर योग्य माहिती घेणे आणि गरजेनुसार व्यावसायिक मदत घेणे महत्त्वाचे आहे.