पुढील सार्वत्रिक निवडणुकाच नव्हे तर मार्च 2025 पर्यंत खाद्यतेलाच्या किमती नियंत्रणात राहतील. केंद्र सरकारने खाद्यतेलाच्या आयातीवरील सीमाशुल्कात केलेली कपात हे त्याचे कारण आहे. स्वयंपाकाच्या तेलाच्या किमतींवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी केंद्र सरकारने खाद्यतेलाच्या आयातीवर लागू होणाऱ्या सीमाशुल्कात कपात करण्याची मुदत एक वर्षाने वाढवली आहे.
या वर्षी जूनमध्ये केंद्र सरकारने क्रूड पाम तेल, कच्चे सूर्यफूल तेल आणि क्रूड सोयाबीन तेलावरील कस्टम ड्युटी पाच टक्क्यांनी कमी केली होती. त्यावेळी या खाद्यतेलावर 15.5 टक्के कस्टम ड्युटी होती. तो 12.5 टक्क्यांपर्यंत कमी करण्यात आला. हा निर्णय मार्च 2024 पर्यंत लागू आहे. आता सरकारने ही सूट एक वर्षाने वाढवली आहे. याचा अर्थ मार्च 2025 पर्यंत 12.5 टक्के दर लागू राहील.
CoronaVirus Updates: गेल्या 24 तासात 752 नवीन रुग्ण, 4 जणांचा मृत्यू
गहू आणि तांदळाच्या बाबतीत भारत स्वावलंबी झाला असेल, पण खाद्यतेलाच्या बाबतीत आपण स्वातंत्र्याच्या सात दशकांनंतरही स्वावलंबी होऊ शकलो नाही. सध्या भारत हा जगातील खाद्यतेलाचा सर्वात मोठा आयातदार देश आहे. आम्ही आमच्या खाद्यतेलाची 60 टक्के गरज आयातीद्वारे पूर्ण करतो. त्यामुळे त्यावर कस्टम ड्युटी जास्त असेल तर आयात केलेले खाद्यतेल देशांतर्गत बाजारात महाग होते.
खाद्यतेल कुठून मिळते?
भारत प्रामुख्याने इंडोनेशिया, मलेशिया आणि थायलंडमधून कच्चे पामतेल खरेदी करतो. सोयाबीन आणि सूर्यफूल तेलाच्या बाबतीत, आम्ही अर्जेंटिना आणि ब्राझीलमधून खरेदी करतो. आम्ही कॅनडातून काही खाद्यतेलही आयात करतो. आम्ही ऑलिव्ह ऑइल कमी प्रमाणात ऑर्डर करतो.
पाम तेल सर्वाधिक आयात केले जाते
भारतातील खाद्यतेलाच्या आयातीमध्ये पाम तेलाचा वाटा सर्वाधिक आहे. आपण वर्षभर जे खाद्यतेला आयात करतो, त्यापैकी सुमारे 60 टक्के पामतेल आहे. आयात केलेल्या खाद्यतेलामध्ये हे तेल सर्वात स्वस्त असल्याने नमकीन आणि भुजिया उद्योग त्यावर अवलंबून आहे.
खाद्यतेलाची आयात वाढत आहे
ऑक्टोबर 2023 मध्ये संपलेल्या तेल वर्षात भारतातील खाद्यतेलाची आयात 16% ने वाढून 167.1 लाख टन झाली आहे. हा डेटा इंडस्ट्री बॉडी सॉल्व्हेंट एक्स्ट्रॅक्टर्स असोसिएशन ऑफ इंडिया (SEA) ने जाहीर केला आहे. असोसिएशननुसार, 2021-22 (नोव्हेंबर-ऑक्टोबर) या तेल वर्षात 144.1 लाख टन खाद्यतेल आयात करण्यात आले. तेल वर्ष 2022-23 मध्ये एकूण भाजीपाला तेलाच्या आयातीपैकी 164.7 लाख टन खाद्यतेल होते, तर अखाद्य तेलाचा वाटा केवळ 2.4 लाख टन होता.