संभोगानंतर योनीचा आकार मोठा होतो, हा एक अत्यंत सामान्य पण पूर्णपणे गैरसमज आहे. लैंगिक संबंधांमुळे योनीचा आकार कायमस्वरूपी बदलतो, ही कल्पना अनेक स्त्रियांना चिंता किंवा असुरक्षितता निर्माण करते. मात्र, यामागे कोणतेही वैज्ञानिक सत्य नाही. या लेखात आपण या गैरसमजामागील कारणे आणि योनीच्या आकाराबद्दलचे वैज्ञानिक सत्य समजून घेऊया.
योनीची शारीरिक रचना आणि लवचिकता
योनी ही एक अद्भुत आणि अत्यंत लवचिक स्नायूंची नळी असते. तिची रचना अशा प्रकारे केलेली आहे की ती अनेक बदलांशी जुळवून घेऊ शकते.
* संकोचन आणि प्रसरण: योनीची भिंत अनेक पटलांनी (folds) बनलेली असते, ज्यांना ‘रुगे’ (rugae) म्हणतात. उत्तेजित झाल्यावर आणि संभोगादरम्यान, हे स्नायू शिथिल होतात आणि योनी लांब व रुंद होते, ज्यामुळे लिंगाला सामावून घेता येते. संभोगानंतर, योनी लगेचच तिच्या मूळ आकारात परत येते. ही प्रक्रिया रबर बँडसारखी असते – रबर बँडला ताणल्यावर तो मोठा होतो, पण सोडल्यावर लगेचच मूळ स्थितीत येतो.
* स्नायूंची लवचिकता: योनीतील स्नायू हे केवळ ताणले जात नाहीत, तर ते मजबूत आणि लवचिकही असतात. पेल्विक फ्लोअर स्नायू (Pelvic Floor Muscles) योनीला आधार देतात आणि तिची लवचिकता टिकवून ठेवण्यास मदत करतात.
* उत्स्फूर्त प्रतिसाद: लैंगिक उत्तेजनादरम्यान, रक्ताभिसरण वाढल्याने योनीची भिंत फुगते आणि योनीमार्ग ओलसर होतो. यामुळे संभोग सुलभ होतो. संभोगानंतर, रक्ताभिसरण सामान्य होते आणि योनी पुन्हा तिच्या नेहमीच्या स्थितीत येते.
गैरसमज का निर्माण झाला?
संभोगानंतर योनी मोठी होते हा गैरसमज अनेक कारणांमुळे रूढ झाला असावा:
* अपूर्ण माहिती: लैंगिक शिक्षण आणि स्त्री शरीराबद्दलच्या योग्य माहितीचा अभाव हे एक प्रमुख कारण आहे. अनेक लोक स्त्री शरीराच्या नैसर्गिक कार्याबद्दल अनभिज्ञ असतात.
* चित्रपट आणि पॉर्नोग्राफीचा प्रभाव: काही चित्रपटांमध्ये किंवा पॉर्नोग्राफीमध्ये दाखवलेल्या अवास्तव आणि अतिरंजित दृश्यांमुळे लोकांच्या मनात चुकीच्या कल्पना येतात.
* सामाजिक आणि सांस्कृतिक विचार: काही संस्कृतींमध्ये कुमारीत्व आणि योनीच्या ‘घट्टपणा’बद्दल चुकीच्या कल्पना आहेत, ज्यामुळे हा गैरसमज वाढतो.
* तात्पुरता बदल: संभोगानंतर काही मिनिटांसाठी योनीतील स्नायू शिथिल राहिल्यासारखे वाटू शकतात, पण हा बदल कायमस्वरूपी नसतो.
योनीच्या आकारात कायमस्वरूपी बदल कधी होतो?
योनीच्या आकारात कायमस्वरूपी आणि नैसर्गिक बदल होणे अत्यंत दुर्मिळ आहे, परंतु काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये थोडा फरक जाणवू शकतो:
* प्रसूती (Childbirth): नैसर्गिक प्रसूतीमुळे योनीमार्गाचे स्नायू आणि ऊतक ताणले जातात. यामुळे योनीचा आकार पूर्वीपेक्षा थोडा मोठा वाटू शकतो. मात्र, अनेक स्त्रियांमध्ये प्रसूतीनंतर पेल्विक फ्लोअर व्यायाम (केगेल व्यायाम) करून स्नायू पुन्हा मजबूत करता येतात. योनी पूर्णपणे पूर्वीसारखी होत नसली तरी, ती बऱ्याच प्रमाणात सुधारते आणि संभोगासाठी अनुकूल राहते.
* म्हातारपण (Aging): वाढत्या वयानुसार, विशेषतः रजोनिवृत्तीनंतर (Menopause), इस्ट्रोजेन हार्मोनची पातळी कमी होते. यामुळे योनीतील ऊतक थोडे कमी लवचिक आणि पातळ होऊ शकतात, ज्यामुळे योनीमार्गात कोरडेपणा येऊ शकतो. यामुळे योनी ‘मोठी’ झाली असे वाटू शकते, परंतु तो आकुंचनाचा परिणाम असतो.
वैज्ञानिक सत्य आणि निष्कर्ष
वैज्ञानिक दृष्ट्या, संभोगामुळे योनीचा आकार कायमस्वरूपी मोठा होत नाही. योनी ही एक लवचिक स्नायूंची रचना आहे जी संभोगादरम्यान तात्पुरती प्रसरण पावते आणि नंतर लगेचच तिच्या मूळ आकारात परत येते. संभोगानंतर योनीमध्ये तात्पुरता शिथिलपणा जाणवू शकतो, परंतु तो काही मिनिटांतच नाहीसा होतो.
लैंगिक आरोग्य आणि आत्मविश्वासासाठी, योनीच्या नैसर्गिक कार्याबद्दल योग्य माहिती असणे महत्त्वाचे आहे. योनीच्या लवचिकतेबद्दलचे गैरसमज दूर केल्यास स्त्रिया अधिक आत्मविश्वास आणि आरामात आपले लैंगिक जीवन जगू शकतात.
तुम्हाला किंवा तुमच्या जोडीदाराला योनीच्या आकारात बदल झाल्याची चिंता वाटत असेल किंवा लैंगिक संबंधांबाबत काही प्रश्न असतील, तर आरोग्य तज्ज्ञ किंवा स्त्रीरोग तज्ज्ञाचा सल्ला घेणे नेहमीच योग्य ठरते. ते तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करतील आणि अनावश्यक चिंता दूर करण्यास मदत करतील.