हस्तमैथुन (Masturbation) ही एक नैसर्गिक आणि सर्वसाधारण लैंगिक क्रिया आहे. पुरुष असो वा महिला, जवळजवळ प्रत्येकाने आपल्या आयुष्यात कधी ना कधी हस्तमैथुनाचा अनुभव घेतलेला असतो. मात्र समाजात अजूनही याबद्दल अनेक गैरसमज आहेत – “हस्तमैथुन केल्याने शरीर अशक्त होतं”, “वीर्य वाया जातं”, “प्रजननक्षमतेवर परिणाम होतो” अशा अनेक गोष्टी लोकांमध्ये रूढ आहेत. तर खरोखरच वारंवार हस्तमैथुन शरीराला हानी पोहोचवतं का? याचा सखोल आढावा घेऊ या.
हस्तमैथुनाचे फायदे
1. ताणतणाव कमी होतो
हस्तमैथुन केल्यावर शरीरात एंडॉर्फिन्स आणि डोपामिन सारखे आनंददायी हार्मोन्स स्रवतात. त्यामुळे मन शांत होतं, ताण कमी होतो आणि मूड सुधारतो.
2. झोप सुधारते
वारंवार हस्तमैथुन केल्याने काही लोकांना चांगली झोप लागते. कारण लैंगिक सुखानंतर शरीर रिलॅक्स होतं.
3. लैंगिक आरोग्य समजण्यास मदत
हस्तमैथुनातून व्यक्तीला स्वतःच्या लैंगिक आवडीनिवडी, उत्तेजना आणि शरीराचा प्रतिसाद याबद्दल अधिक चांगलं ज्ञान मिळतं. हे नात्यातील लैंगिक आयुष्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतं.
4. महिलांसाठीही उपयुक्त
महिलांमध्ये योनीतील रक्ताभिसरण सुधारण्यास, मासिक पाळीदरम्यान होणाऱ्या वेदना कमी करण्यास आणि मानसिक तणाव कमी करण्यास मदत होऊ शकते.
5. प्रोस्टेट आरोग्यासाठी फायदेशीर (पुरुषांसाठी)
काही संशोधनानुसार नियमित वीर्यस्खलनामुळे प्रोस्टेट कॅन्सरचा धोका कमी होऊ शकतो.
हस्तमैथुनाचे तोटे (अतिरेकामुळे)
1. शारीरिक थकवा व अशक्तपणा
अतिसेवन केल्यास थकवा, स्नायूंमध्ये अशक्तपणा किंवा उर्जा कमी झाल्यासारखं वाटू शकतं.
2. त्वचेवर व मानसिक तणाव
वारंवार हस्तमैथुन केल्यामुळे अपराधीपणा, अपराधभाव (guilt) किंवा चिडचिड निर्माण होऊ शकते. काहीजण स्वतःला सामाजिकदृष्ट्या दोषी मानतात.
3. लैंगिक संवेदनशीलता कमी होणे
जास्त हस्तमैथुनामुळे लैंगिक संवेदनशीलता कमी होऊ शकते. त्यामुळे नात्यातील संभोगात आनंद कमी मिळू शकतो.
4. दैनंदिन आयुष्यावर परिणाम
जर एखाद्याला सतत हस्तमैथुन करण्याची गरज भासत असेल आणि त्यामुळे काम, अभ्यास किंवा सामाजिक आयुष्यावर परिणाम होत असेल, तर ते मानसिक आरोग्याच्या समस्येचं लक्षण असू शकतं.
5. अत्यधिक घर्षणामुळे जखम
पुरुषांमध्ये वारंवार हस्तमैथुन केल्यामुळे त्वचेवर खरचटणे, जखमा होणे किंवा लालसरपणा येऊ शकतो. महिलांमध्ये योनीभोवती सूज किंवा जळजळ जाणवू शकत.
तज्ज्ञांचं मत
वैद्यकीय दृष्टिकोनातून पाहिल्यास, हस्तमैथुन ही पूर्णपणे नैसर्गिक आणि सुरक्षित प्रक्रिया आहे. यामुळे वीर्य कमी होत नाही किंवा प्रजननक्षमतेवर वाईट परिणाम होत नाही. मात्र अतिरेकामुळे मानसिक तणाव, थकवा किंवा दैनंदिन आयुष्यावर परिणाम होऊ शकतो.
हस्तमैथुन शरीरासाठी घातक नाही, उलट योग्य प्रमाणात ते मानसिक व शारीरिक आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. पण जर याचा अतिरेक होत असेल किंवा दैनंदिन आयुष्यावर नकारात्मक परिणाम होत असेल, तर तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक आहे.