आपण सर्वांनी मानवी संभोगाबद्दल ऐकलं आणि वाचलं आहे, पण कधी विचार केलात का पक्षी कसे प्रजनन करतात? त्यांचं संभोग कसं होतं?
आज आपण याच नैसर्गिक प्रक्रियेच्या मागचं वैज्ञानिक सत्य जाणून घेणार आहोत.
पक्षांचं प्रजनन नैसर्गिक प्रक्रिया
प्रत्येक जीवप्रकारात प्रजननाची स्वतःची खास पद्धत असते. पक्षांमध्येही ही प्रक्रिया अनोखी आहे. मानवी संभोगाप्रमाणेच, पक्षांच्याही प्रजननासाठी नर व मादीचा सहभाग असतो. मात्र, यांची प्रक्रिया शरीरशास्त्रीय दृष्टिकोनातून थोडी वेगळी असते.
क्लोअका पक्षांचं प्रजनन अंग
बहुतेक पक्ष्यांमध्ये लिंग किंवा योनीसारखी विशिष्ट बाह्य लैंगिक अवयव नसतात. त्यांच्याकडे असतो “क्लोअका” (Cloaca) —
हा एकच छिद्र असतो, ज्याचा वापर मल विसर्जन, मूत्र विसर्जन आणि प्रजननासाठी होतो.
संभोग प्रक्रिया Cloacal Kiss
जेव्हा नर व मादी पक्षी संभोगासाठी तयार होतात, तेव्हा ते Cloacal Kiss करतात.
यामध्ये दोघांचे क्लोअका काही सेकंद एकमेकांना स्पर्श करतात. नराचा वीर्य मादीच्या क्लोअकात जातं.
ही प्रक्रिया काही सेकंदांत होते आणि बहुतेक वेळा मादीच्या संमतीनेच होते.
काही पक्ष्यांमध्ये विशेष लिंग
बहुतेक पक्ष्यांमध्ये क्लोअका वापरूनच प्रजनन होतं.
मात्र, डॉक (Duck), हंस (Swan), शुतुरमुर्ग (Ostrich) सारख्या काही पक्ष्यांना लिंग असतं.
हे लिंग नराकडे असतं आणि संभोग वेळी वापरलं जातं.
प्रजनन हंगाम आणि व्यवहार
पक्ष्यांचा प्रजनन हंगाम विशिष्ट काळात असतो, जसे उन्हाळा किंवा पावसाळा
नर पक्षी मादीला आकर्षित करण्यासाठी गाणं गातात, रंग दाखवतात किंवा नृत्य करतात.
एकदा मादीने जोडी स्वीकारली की, संभोगाची प्रक्रिया होते.
अंडी देणं आणि उबवणं
संभोगानंतर मादी अंडी देते.
अंडी मादीच्या शरीरात तयार होतात आणि नंतर ती त्यावर उबवून पिलांना जन्म देते.
पक्षांचं संभोग हे मानवी संभोगासारखं नसून त्यामागेही एक अद्भुत नैसर्गिक प्रक्रिया आहे.
Cloacal Kiss ही प्रजननासाठी असलेली त्यांची अनोखी शैली आहे, जी फक्त काही क्षणात पूर्ण होते.
ही प्रक्रिया दिसायला साधी वाटली तरी त्यामागे नैसर्गिक आणि जैविक चक्र फार गुंतागुंतीचं असतं.