भूत खरोखर अस्तित्वात आहेत का? शास्त्रज्ञांनी दिलं हे उत्तर

जर तुमचा भूतांवर विश्वास असेल तर असे करणारे तुम्ही एकटे नाहीत. जगातील अनेक संस्कृतींमध्ये, लोक आत्म्यावर आणि मृत्यूनंतर दुसऱ्या जगात राहणार्‍या लोकांवर विश्वास ठेवतात. खरं तर, भूतांवर विश्वास ही जगातील सर्वात लोकप्रिय अलौकिक क्रिया आहे. हजारो लोक रोज भुताच्या गोष्टी वाचतात. चित्रपट बनतात, हे फक्त मनोरंजन नाही तर वरची गोष्ट आहे. चला जाणून घेऊया भूतांचा भूतकाळ, वर्तमान आणि भविष्य याबाबत विज्ञानाचे तार्किक उत्तर काय आहे?

2019 मध्ये, इप्सॉस पोलमध्ये असे समोर आले होते की 46 टक्के अमेरिकन लोक भूतांवर विश्वास ठेवतात. या सर्वेक्षणात 7 टक्के लोकांचा असाही विश्वास होता की ते व्हॅम्पायर्सवरही विश्वास ठेवतात. भुताच्या गोष्टी प्रत्येक धर्मात असतात. साहित्यातही दिसते. बरेच लोक अलौकिक गोष्टींवर विश्वास ठेवतात. मृत्यू जवळ गेल्यावर परत येतानाचे अनुभव शेअर करूया. मृत्यूनंतरच्या जीवनावर विश्वास ठेवतो. आत्म्यांशी बोलतो. अनेक लोक शतकानुशतके भूत आणि आत्म्यांशी बोलण्याचा दावा करत आहेत. केंब्रिज आणि ऑक्सफर्डसारख्या प्रसिद्ध विद्यापीठांमध्ये घोस्ट क्लब तयार झाले आहेत.

भूत आणि आत्म्याचा अभ्यास करण्यासाठी 1882 मध्ये सोसायटी फॉर फिजिकल रिसर्चची स्थापना करण्यात आली. या सोसायटीची अध्यक्ष आणि तपासक एलेनॉर सेडगविक नावाची एक महिला होती. तिला मूळ महिला भूतबस्टर म्हटले गेले. 1800 च्या उत्तरार्धात अमेरिकेत भूतांवर बरेच संशोधन आणि काम केले गेले. पण नंतर असे आढळून आले की त्याचा मुख्य अन्वेषक हॅरी हौडिनी हा फसवणूक करणारा आहे.

भूतांवर संशोधन करणे वैज्ञानिकदृष्ट्या कठीण होते कारण विचित्र आणि अनपेक्षित घटना आश्चर्यकारक पद्धतीने घडतात. उदाहरणार्थ, दरवाजे स्वतःच उघडणे किंवा बंद होणे, चाव्या गायब होणे, मृत नातेवाईक दिसणे… सावल्या रस्त्यावर फिरणे… इ. समाजशास्त्रज्ञ डेनिस आणि मिशेल वास्कुल यांनी 2016 मध्ये एक पुस्तक लिहिले. पुस्तकाचे नाव होते Ghostly Encounters: The Hauntings of Everyday Life. त्यात अनेक लोकांच्या भुतांच्या अनुभवांवर कथा होत्या.

अनेकांना आपण खरोखरच भूत पाहिलंय याची खात्रीच नसल्याची बाब या पुस्तकातून समोर आली आहे. किंवा ही अलौकिक प्रक्रिया झाली की नाही. कारण त्याने पाहिलेल्या गोष्टी पारंपारिक भूत प्रतिमेशी जुळत नाहीत. बहुतेक लोकांनी सांगितले की त्यांना अशा गोष्टी आणि घटना जाणवल्या आहेत ज्यांची व्याख्या करणे कठीण आहे. ते अनाकलनीय आहेत. भितीदायक किंवा धक्कादायक आहे. पण त्यांच्यात भूतांची प्रतिमा दिसत नव्हती.

लोक भुतांना नावे देतात, जसे की Poltergeists, Fearful Ghosts, Residual Hauntings, Residual Hauntings, Intelligent Spirits, Intelligent Spirits, and Shadow People. लोक. या नावांवरून असे दिसते की मानवाने भूतांच्या अनेक प्रजाती निर्माण केल्या आहेत. त्यांची निश्चित संख्या नाही. हे व्यक्तीपरत्वे बदलते.

भूतांचा विज्ञानाच्या भाषेत विचार केला की सर्वप्रथम समोर येते ती वस्तू आहेत की नाही? म्हणजेच, ते खराब न करता, घन पदार्थांच्या मध्यभागी जाऊ शकतात. किंवा ते स्वतःच दरवाजे उघडू किंवा बंद करू शकतात. किंवा आपण एका खोलीतून दुसऱ्या खोलीत काहीतरी फेकून देऊ शकता. या गोष्टींबाबत अनेक वाद आहेत. भौतिकशास्त्राच्या सूत्रावरून तार्किकदृष्ट्या बघितले तर प्रश्न पडतो की जर भूत हे मानवी आत्मा आहेत तर ते कपड्यांमध्ये का दिसतात? त्यांच्या हातात काठ्या, टोप्या आणि कपडे का आहेत?

ज्या लोकांची हत्या केली जाते, त्यांच्या आत्म्याचा बदला घेण्यासाठी कोणाला तरी माध्यम बनवून प्रकरणाचा तपास करून घेतला जातो. मारेकऱ्यांची ओळख पटवतो. पण ते खरे आहे की नाही…. यावर प्रश्न कायम आहेत. कारण भूतांबद्दल कोणतेही तार्किक कारण नाही. जे भूत पकडतात किंवा मारतात ते म्हणजे घोस्ट हंटर्स वेगवेगळ्या पद्धतींचा अवलंब करतात. जेणेकरुन आपण भूत आणि आत्म्यांची उपस्थिती शोधू शकतो. बहुतेक पद्धती वैज्ञानिक आहेत. भूत पाहण्यासाठी आणि त्यांची उपस्थिती तपासण्यासाठी अत्याधुनिक यंत्रांचा वापर केला जातो.

गीगर काउंटर, इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक फील्ड डिटेक्टर, आयन डिटेक्टर, इन्फ्रारेड कॅमेरे आणि संवेदनशील मायक्रोफोन या मशीन्सपैकी सर्वात लोकप्रिय आहेत. परंतु आजपर्यंत यापैकी कोणत्याही यंत्रात भूत पकडले गेले नाही किंवा नीट पाहिले गेले नाही. शतकानुशतके असे मानले जाते की भूतांच्या उपस्थितीत अग्नीची ज्योत निळी होते. पण हे सत्य नाही. घरातील एलपीजी गॅसमध्ये बहुतेक निळा प्रकाश येतो, त्यामुळे सिलेंडरमधून भुते बाहेर पडतात की तुमच्या स्वयंपाकघरात भुते राहतात.

सध्या शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की सध्या असे कोणतेही तंत्र नाही ज्याद्वारे भूतांची उपस्थिती किंवा त्यांचे आकार आणि वर्तन शोधले जाऊ शकते. पण प्रश्न असाही पडतो की, अनेकदा लोकांच्या छायाचित्रांमध्ये किंवा व्हिडिओमध्ये मागून भूत पळत, हसत, डोकावताना, घाबरताना दिसतात. त्यांचे रेकॉर्डिंग लोकांकडे आहे आणि शास्त्रज्ञांकडेही आहे. लोकांच्या आवाजाचे रेकॉर्डिंगही असते. भूत असतील तर त्यांच्या तपासासाठी शास्त्रज्ञांना सबळ पुरावे हवे आहेत, जे सध्या नाही.

आता तर स्मार्टफोनमध्येही घोस्ट अॅप्स आले आहेत. ज्याद्वारे तुम्ही भितीदायक चित्रे तयार करू शकता. तुम्ही त्यांना सोशल मीडियावर टाकू शकता. याच्या मदतीने तुम्ही एखादी काल्पनिक गोष्ट खरी घटना सांगून सादर करू शकता. त्यामुळे भूतांवरचा विश्वास आणखी वाढतो. मात्र शास्त्रोक्त पद्धतीने संशोधन केल्यानंतर अ‍ॅपच्या भुताचा आधार घेऊन लोकांची फसवणूक केल्याचे समोर आले आहे. लोकांचा भुतांवर विश्वास का आहे?

महान शास्त्रज्ञ अल्बर्ट आइनस्टाईन यांनी आधुनिक भौतिकशास्त्रात भूतांच्या अस्तित्वाचा सिद्धांत मांडला होता. हा थर्मोडायनामिक्सचा पहिला नियम होता. म्हणजेच ऊर्जा निर्माणही होऊ शकत नाही आणि नष्टही होऊ शकत नाही. ते फक्त त्याचे स्वरूप बदलू शकते. मग शरीरातून बाहेर पडणाऱ्या ऊर्जेचे काय होते? शरीरातून बाहेर पडणाऱ्या ऊर्जेचे स्वरूप बदलते का? मृत्यूनंतर शरीरातील ऊर्जा संपते का? ते दुसरीकडे कुठेतरी जाते. किंवा त्याचे स्वरूप बदलून भूत बनते.

यासाठी तुम्हाला अल्बर्ट आइनस्टाईनच्या कोणत्याही गुंतागुंतीच्या सिद्धांताकडे जाण्याची गरज नाही. उत्तर अगदी सोपे आहे. तुमच्या शरीराच्या मृत्यूनंतर, तिची ऊर्जा त्याच ठिकाणी जाते, जिथे इतर सजीवांच्या शरीराची ऊर्जा मृत्यूनंतर बाहेर पडते. ती जागा म्हणजे तुमच्या आजूबाजूचे वातावरण. ही ऊर्जा उष्णतेच्या स्वरूपात सोडली जाते. शरीर हे त्या प्राण्यांचे अन्न बनते, ज्यांना ते खावेसे वाटते. कारण मृत्यूनंतर बहुतेक सजीवांचे शरीर असेच राहते. त्यांच्यावर अंत्यसंस्कार केले जात नाहीत, ते कीटक, मृत शरीर आणि वनस्पती आणि प्राणी यांचे अन्न बनतात.

अशी कोणतीही शारीरिक ऊर्जा नाही जी मृत्यूनंतर जिवंत राहते किंवा तुमच्या शरीरात राहते. कोणताही भूत पकडणारा, भूत पकडणारा, तांत्रिक किंवा भूत शिकारी हे पाहू किंवा थांबवू शकत नाही. असे लोक स्वतःला अलौकिक समजतात. त्यांनी भूत पाहिलं किंवा पकडलं, असं नाटक मुद्दाम करतात. कारण शरीरातून बाहेर पडणारी ऊर्जा या विश्वात इतकी कमी आणि कमी प्रमाणात असते की ती पकडता येत नाही. आपल्या वातावरणात अशा ऊर्जेची कमतरता नाही.

भूत खरोखर अस्तित्वात आहेत की नाही. ती नुसती ऊर्जा असो की आणखी काही, त्याबद्दल शास्त्रीयदृष्ट्या काहीही शोधलेले नाही. यासाठी नियंत्रित वातावरणात प्रयोग करण्याची गरज आहे. पण स्वत:ला घोस्ट हंटर, ओझा, तांत्रिक म्हणवून लोकांना मूर्ख बनवणाऱ्यांच्या मदतीची गरज नाही. लाखो चित्रे, व्हिडिओ आणि ऑडिओ असूनही आजपर्यंत भूत शिकारी का पकडू शकले नाहीत किंवा पाहू शकले नाहीत. यामागे दोन कारणे असू शकतात- पहिली… भुते नसतात. ही केवळ लोकांच्या मनाची कल्पना आहे. दुसरे, भुते आहेत, परंतु त्यांच्या अस्तित्वाची पुष्टी करण्यासाठी आपल्याकडे वैज्ञानिक पद्धती नाहीत.