भारतात प्राणघातक उष्णतेची लाट… 274 जणांचा मृत्यू

जगभरात उष्णतेची लाट कायम आहे. आकाशातून अंगारांचा वर्षाव होत आहे. वाढत्या तापमानाचे सर्व रेकॉर्ड मोडले जात आहेत. भारतात उष्णता जीवघेणी ठरत आहे. परिस्थिती अशी आहे की, यंदाच्या उन्हाळ्यात लोकांना घाम फुटला आहेच, शिवाय लोकांचा जीवही घेतला जात आहे. उष्णतेमुळे आतापर्यंत देशभरात 274 जणांचा मृत्यू झाला आहे. कडक उन्हामुळे सर्वत्र गोंधळाचे वातावरण आहे. कडक उन्हामुळे नागरिकांची अवस्था दयनीय झाली आहे. उष्णतेच्या लाटेचा जबरदस्त कहर पाहायला मिळत आहे. उष्णतेच्या लाटेचा कहर असा आहे की, देशातील अनेक राज्यांमध्ये लोकांना जीव गमवावा लागला आहे. चला जाणून घेऊया देशात कुठे किती लोकांना उष्णतेमुळे जीव गमवावा लागला आहे.

उष्णतेमुळे सर्वात वाईट स्थिती उत्तर आणि उत्तर-मध्य भारतात आहे. उत्तर प्रदेश, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, पंजाब, हरियाणा, राजस्थान, बिहार, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड आणि झारखंडमध्ये हे अत्यंत उष्ण आहे. ही राज्ये सध्या सुरू असलेल्या उष्णतेच्या लाटेचा सामना करत आहेत. उष्ण वारे डोंगरातही लोकांना त्रास देत आहेत. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, देशात उष्णतेमुळे आतापर्यंत सर्वाधिक 164 मृत्यू उत्तर प्रदेशमध्ये झाले आहेत. उत्तर प्रदेशपाठोपाठ बिहारमध्येही उष्णतेने जनजीवन धोक्यात आले आहे.

कोणत्या राज्यात उष्णतेमुळे किती मृत्यू?

उत्तर प्रदेश 164
बिहार 73
महाराष्ट्र 12
ओडिशा 10
झारखंड 07
राजस्थान 05
आंध्र प्रदेश 02
दिल्ली 01
एकूण मृत्यू = 274

भारतातील अनेक राज्ये उष्णतेच्या तडाख्यात आहेत. राजधानी दिल्लीत बुधवारी कमाल तापमान 52.3 अंशांवर पोहोचले, जे भारतातील आतापर्यंतचे सर्वाधिक तापमान आहे. हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, बुधवारी दुपारी 2.30 वाजता दिल्लीतील मुंगेशपूर येथे 52.3 अंश सेल्सिअससह आतापर्यंतचा भारतातील सर्वात उष्ण दिवस नोंदवला गेला. अलीकडच्या काही दिवसांपासून राजस्थानमध्येही कडक उष्मा होता. राज्यातील अनेक शहरांमध्ये तापमान ४८ अंशांपेक्षा जास्त राहिले. फलोदी येथील सर्वोच्च तापमान 49.4 अंश सेल्सिअस म्हणजेच सुमारे 50 अंशांवर पोहोचले.

फलोदी व्यतिरिक्त, बाडमेर हा राजस्थानमधील राज्यातील दुसरा सर्वात उष्ण जिल्हा होता, येथील तापमान 49.3 अंश सेल्सिअसवर पोहोचले आहे. यानंतर जैसलमेरमध्ये सर्वाधिक उष्णता जाणवली आणि पारा ४८ अंश सेल्सिअसच्या पुढे गेला. असाच काहीसा प्रकार उत्तर प्रदेशातही घडला आहे. अनेक ठिकाणी पारा 50 अंशांच्या जवळ पोहोचला आहे. लखनौ, कानपूर आणि बुलंदशहरमध्ये उष्णतेची भीषण लाट पाहायला मिळत आहे.

हवामान बदल, ग्लोबल वॉर्मिंग आणि कमी होत चाललेली जंगले यामुळे जगाचे तापमान वेगाने वाढत आहे. कार्बन ब्रीफ या ब्रिटनमधील हवामान बदलावर लक्ष केंद्रित केलेल्या प्रकाशनाने गेल्या वर्षी केलेल्या विश्लेषणात असे दिसून आले आहे की पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या सुमारे 40 टक्के भाग 2013 ते 2023 दरम्यान सर्वाधिक दैनंदिन तापमान नोंदवू शकतात. चीनच्या वायव्येकडील एका छोट्या शहरात, 2023 मध्ये पारा 52 अंशांवर पोहोचला, जो त्या देशासाठी आतापर्यंतचा उच्च तापमान होता. 2021 मध्ये, सिसिली, इटलीमध्ये पारा 48.8 अंशांवर पोहोचला, जो युरोपमध्ये सर्वाधिक होता. अमेरिकेच्या कॅलिफोर्नियाच्या वाळवंटातील डेथ व्हॅली नावाच्या ठिकाणी पृथ्वीवर आतापर्यंतचे सर्वाधिक तापमान 56.7 अंश सेल्सिअस होते, जे 111 वर्षांपूर्वी 1913 मध्ये नोंदवले गेले होते.