शरीराच्या आरोग्यासोबत लैंगिक आरोग्यही तितकेच महत्त्वाचे असते. अनेक अभ्यासांमधून हे स्पष्ट झाले आहे की नियमित संभोग केल्याने केवळ मानसिक आनंदच नाही तर हार्मोन्सचे संतुलन देखील टिकून राहते. महिलांमध्ये विशेषतः मेनोपॉजचा कालावधी उशिरा येण्यासाठी किंवा त्याचे दुष्परिणाम कमी करण्यासाठी नियमित लैंगिक संबंध उपयुक्त ठरतात, असे वैद्यकीय तज्ज्ञ सांगतात.
हार्मोनल बॅलन्ससाठी सेक्स कसा मदत करतो?
संभोग करताना शरीरात डोपामिन, ऑक्सिटोसिन, इस्ट्रोजेन आणि प्रोजेस्टेरॉन यांसारखे महत्त्वाचे हार्मोन्स स्रवतात. हे हार्मोन्स शरीरातील पेशींची कार्यक्षमता वाढवतात, तणाव कमी करतात आणि हार्मोनल बॅलन्स कायम ठेवतात. इस्ट्रोजेनचा योग्य प्रमाणात स्राव झाल्यामुळे महिलांच्या त्वचेचा तेज, हाडांची ताकद आणि मासिक पाळीचा चक्र सुरळीत राहते. नियमित संभोगामुळे या हार्मोन्सची कार्यक्षमता स्थिर राहते, ज्यामुळे मेनोपॉज उशिरा येतो किंवा त्याचे लक्षणे सौम्य होतात.
मेनोपॉजच्या काळातील त्रास कमी होण्यास मदत
मेनोपॉजच्या काळात अनेक महिलांना गरम झटके, चिडचिड, निद्रानाश, त्वचेचा कोरडेपणा आणि लैंगिक इच्छेचा अभाव जाणवतो. नियमित संभोगामुळे रक्ताभिसरण सुधारते, पेल्विक स्नायू मजबूत राहतात आणि योनीत नैसर्गिक आर्द्रता टिकून राहते. त्यामुळे या काळातील त्रासात मोठ्या प्रमाणात घट होते.
मानसिक आरोग्यावरही सकारात्मक परिणाम
नियमित लैंगिक संबंधांमुळे एंडॉर्फिन्स (फील गुड हार्मोन्स) स्रवतात, ज्यामुळे ताणतणाव कमी होतो आणि मन प्रसन्न राहते. पार्टनरशी जवळीक वाढल्याने नात्यातील संवाद सुधारतो, आत्मविश्वास वाढतो आणि मानसिक स्थैर्य टिकते. अनेक महिलांमध्ये सेक्स हे नुसते शारीरिक नव्हे तर भावनिक बंध मजबूत करण्याचे साधन ठरते.
तज्ज्ञांचे मत काय?
स्त्रीरोग तज्ज्ञ डॉ. रंजना पाटील सांगतात, “सेक्स हे शरीराच्या नैसर्गिक प्रक्रियेतले एक अंग आहे. नियमित संभोगामुळे महिलांच्या शरीरात इस्ट्रोजेनचे प्रमाण स्थिर राहते. हेच हार्मोन मेनोपॉज नियंत्रित ठेवण्यास आणि त्याचे दुष्परिणाम कमी करण्यास महत्त्वाची भूमिका बजावते.”
तर मानसोपचार तज्ज्ञ डॉ. अरुण देशमुख म्हणतात, “लैंगिक जीवनात नियमितता असणे म्हणजे केवळ आनंद नव्हे, तर मानसिक आरोग्याचे लक्षण आहे. त्याने चिंता, डिप्रेशन आणि थकवा यासारख्या समस्या कमी होतात.”
तज्ज्ञांच्या मतानुसार, रोज संभोग करणे हे नेहमी सर्वांसाठी शक्य नसते, परंतु नियमित लैंगिक संबंध राखल्याने शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य चांगले राहते. त्यासाठी योग्य आहार, व्यायाम आणि संवाद यांची जोड देखील आवश्यक आहे.
शेवटी, मेनोपॉज हा नैसर्गिक टप्पा असला तरी त्याचे परिणाम कमी करण्यासाठी आणि हार्मोन्सचे संतुलन राखण्यासाठी नियमित लैंगिक जीवन अत्यंत फायदेशीर ठरते. त्यामुळे आरोग्यदायी नातं आणि संतुलित जीवन हेच यशस्वी आणि आनंदी आयुष्याचे गमक आहे.