स्त्रियांच्या आरोग्यासंबंधी अनेक समस्या आढळतात, त्यापैकी एक म्हणजे योनीत खाज येणे. ही समस्या तात्पुरती असू शकते, पण कधीकधी ती गंभीर आजाराचे लक्षणही ठरू शकते. त्यामुळे ही समस्या दुर्लक्षित न करता योग्य काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे.
१. कारणे
योनीत खाज येण्याची अनेक कारणे असू शकतात. त्यामध्ये प्रमुख म्हणजे
बुरशीजन्य संसर्ग (Fungal Infection / कॅन्डिडा)
जीवाणूजन्य संसर्ग (Bacterial Vaginosis)
लैंगिकरित्या पसरणारे आजार (STDs)
हार्मोनल बदल (विशेषतः मासिक पाळीपूर्व काळात)
अतिप्रमाणात केमिकलयुक्त साबण किंवा डिओड्रंटचा वापर
अपुरी स्वच्छता किंवा जास्त ओलसर वातावरण
२. लक्षणे
खाज येण्याबरोबरच स्त्रियांना योनीत जळजळ, पांढरे किंवा पिवळसर स्त्राव, दुर्गंधी, लालसरपणा किंवा वेदना जाणवू शकतात. काहीवेळा लैंगिक संबंध ठेवताना अस्वस्थता वाढते.
३. घरगुती उपाय
स्वच्छतेकडे विशेष लक्ष द्या. दररोज कोमट पाण्याने धुवा.
कॉटनचे आरामदायी कपडे वापरा. टाईट कपडे टाळा.
परफ्यूम, डिओड्रंट किंवा केमिकलयुक्त साबणांचा वापर योनीभोवती करू नका.
दही, लसूण, नारळ तेल यांसारखे नैसर्गिक पदार्थ संसर्ग कमी करण्यात मदत करू शकतात.
भरपूर पाणी प्या आणि संतुलित आहार घ्या.
४. डॉक्टरांचा सल्ला केव्हा घ्यावा?
जर खाज काही दिवसांपेक्षा जास्त काळ टिकून राहिली, जास्त प्रमाणात स्त्राव येत असेल, तीव्र जळजळ किंवा वेदना जाणवत असतील, तर त्वरित स्त्रीरोगतज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा. कधी कधी ही समस्या लैंगिक आजारांमुळे उद्भवते, ज्यासाठी योग्य औषधोपचार गरजेचे असतात.
५. प्रतिबंधक उपाय
नियमित स्वच्छता पाळा.
मासिक पाळीच्या काळात वेळेवर पॅड किंवा कप बदला.
लैंगिक संबंधांदरम्यान सुरक्षिततेची काळजी घ्या.
प्रतिकारशक्ती वाढेल असा आहार घ्या.
योनीत खाज येणे ही सर्वसाधारण समस्या असली तरी तिची कारणे अनेक असू शकतात. योग्य स्वच्छता, संतुलित आहार आणि सुरक्षित जीवनशैली यामुळे ही समस्या टाळता येते. मात्र लक्षणे तीव्र वाटल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घेणे अत्यावश्यक आहे.