संभोगामुळे थेट कॅन्सर होत नाही, पण काही प्रकारच्या कॅन्सरचा धोका काही लैंगिक संक्रमणांमुळे (Sexually Transmitted Infections – STIs) वाढू शकतो. हे वैद्यकीयदृष्ट्या सिद्ध झालं आहे. खाली आपण नेमकी कारणं, कोणते प्रकार, आणि त्यावरील उपाय यांचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत:
संभोगामुळे काही प्रकारचे कॅन्सर होऊ शकतात का? जाणून घ्या नेमकं कारण
1. HPV (Human Papillomavirus) – मुख्य कारण
-
HPV हा एक अतिशय सामान्य लैंगिक संक्रमण करणारा विषाणू आहे.
-
तो लैंगिक संबंधातून सहज संक्रमित होतो.
-
बहुतेक वेळा शरीर स्वतःच या विषाणूला नष्ट करते, पण काही प्रकारांचे संसर्ग कर्करोगाची शक्यता वाढवू शकतात.
HPV मुळे होणारे संभाव्य कॅन्सर:
| कर्करोगाचा प्रकार | कोणाला होतो? |
|---|---|
| गर्भाशयाच्या मुखाचा (Cervical) कर्करोग | महिलांना |
| गुदद्वाराचा कर्करोग (Anal Cancer) | पुरुष व स्त्रिया दोघांनाही |
| घशाचा/तोंडाचा कर्करोग (Oropharyngeal Cancer) | दोघांनाही |
| लिंगाचा कर्करोग (Penile Cancer) | पुरुषांना |
| योनी किंवा लघ्वद्वाराचा कर्करोग | महिलांना |
2. HIV आणि कॅन्सर
-
HIV संसर्गामुळे रोगप्रतिकारशक्ती खालावते.
-
त्यामुळे काही प्रकारचे कॅन्सर जसे की कपोजी सर्कोमा (Kaposi’s Sarcoma) किंवा लिम्फोमा यांचा धोका वाढतो.
3. Hepatitis B आणि C
हे दोन्ही लैंगिक संबंधातून पसरणारे विषाणू आहेत.
-
दीर्घ काळ टिकणाऱ्या संक्रमणामुळे यकृताचा कॅन्सर (Liver Cancer) होण्याची शक्यता वाढते.
तुम्ही काय करू शकता? – संरक्षण आणि प्रतिबंध
HPV लसीकरण घ्या
-
स्त्री आणि पुरुष दोघांसाठी सुरक्षित.
-
किशोरावस्थेत घेणे अधिक प्रभावी, पण प्रौढांनाही दिली जाऊ शकते.
सुरक्षित लैंगिक संबंध ठेवा
-
कंडोम वापरा – 100% संरक्षण नाही पण धोका कमी होतो.
नियमित तपासणी
-
गर्भाशयाच्या मुखासाठी Pap smear आणि HPV टेस्ट.
-
इतर लक्षणं असल्यास त्वरीत वैद्यकीय सल्ला घ्या.
संक्रमणाची लक्षणे ओळखा
-
खाज, जळजळ, वेदना, फोडं, वेगळा स्त्राव, रक्तस्त्राव – याकडे दुर्लक्ष करू नका.
संभोग स्वतः कॅन्सरचे कारण नसला तरी, त्यामार्फत पसरणारे विशिष्ट विषाणू किंवा संसर्ग काही प्रकारच्या कॅन्सरचा धोका वाढवू शकतात. हे शारीरिक स्वच्छता, सुरक्षित लैंगिक संबंध आणि वेळेवर तपासणी यांद्वारे टाळता येते. त्यामुळे चुकीच्या समजुती न बाळगता वैज्ञानिक माहितीवर आधारित निर्णय घेणे गरजेचे आहे.