“नपुंसकता” हा शब्द समाजात फार चुकीच्या अर्थाने वापरला जातो. अनेकदा पुरुषत्वाशी, ताकदीशी किंवा गर्भधारणेच्या क्षमतेशी नातं नसताना देखील तो वापरला जातो. त्यामुळे पुरुषांमध्ये आत्मविश्वास हरवतो, लाज वाटते आणि ते मानसिक त्रासात जातात. पण खरी गोष्ट ही आहे की नपुंसक व्यक्ती देखील योग्य उपचारांद्वारे बाप बनू शकतो.
नपुंसकता म्हणजे काय?
वैद्यकीय दृष्टिकोनातून “नपुंसकता” म्हणजे एरेक्टाइल डिसफंक्शन (Erectile Dysfunction – ED) किंवा इजॅक्युलेट न होणे (Ejaculatory Disorder), ज्यामध्ये पुरुषाला लैंगिक संबंध ठेवण्यासाठी आवश्यक ती ताठरता येत नाही, किंवा वीर्यस्खलनात अडचण येते. मात्र याचा अर्थ असा नाही की वीर्यात स्पर्म नाहीत किंवा गर्भधारणेची क्षमता संपलेली आहे.
नपुंसक व्यक्ती बाप बनू शकतो का?
होय! नपुंसकता असलेला पुरुषही बाप बनू शकतो, हे पूर्णपणे शक्य आहे. यासाठी कारणं आणि उपाय पुढीलप्रमाणे आहेत:
नपुंसकतेची कारणं
-
मानसिक कारणं – तणाव, नैराश्य, आत्मविश्वासाची कमतरता, लैंगिक भीती.
-
शारीरिक कारणं – मधुमेह, रक्तदाब, लठ्ठपणा, हार्मोनल असंतुलन, हार्टची समस्या.
-
आवश्यक हार्मोनची कमतरता – टेस्टोस्टेरॉनची पातळी खालावणे.
-
अतिहस्तमैथुन किंवा पोर्नवर अवलंबित्व
-
औषधांचे साइड इफेक्ट्स – अँटी-डिप्रेसंट्स, बीपी औषधे.
-
धूम्रपान, मद्यपान, व्यसनं.
उपचार – बाप बनण्यासाठी काय करता येईल?
१. वैद्यकीय तपासणी (Fertility Testing)
-
वीर्य तपासणी (Semen Analysis): स्पर्मची संख्या, हालचाल, गुणवत्ता तपासली जाते.
-
हार्मोन चाचण्या (Testosterone, FSH, LH)
-
शारीरिक तपासणी – प्रोस्टेट, जननेंद्रियांची स्थिती.
२. औषधोपचार
-
एरेक्टाइल डिसफंक्शनसाठी औषधं (उदा. Sildenafil, Tadalafil)
-
हार्मोन थेरपी (Testosterone Replacement Therapy – TRT)
-
मानसिक तणावासाठी मानसोपचार (Counseling/CBT)
३. वैकल्पिक गर्भधारणा उपाय (Assisted Reproductive Techniques – ART)
जर नैसर्गिकरित्या गर्भधारणा शक्य नसेल, तर पुढील पर्याय वापरता येतात:
-
IUI (Intrauterine Insemination): स्पर्म थेट गर्भाशयात टाकतात.
-
IVF (In Vitro Fertilization): अंडं आणि स्पर्म बाहेर एकत्र करून गर्भ तयार करतात.
-
ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection): एकच स्पर्म अंड्यात इंजेक्ट करतात.
-
Donor Sperm: जर स्पर्म निर्माणच होत नसेल तर.
४. जीवनशैलीत सुधारणा
-
संतुलित आहार
-
नियमित व्यायाम
-
तणाव कमी करणं (ध्यान, योगासने)
-
व्यसनमुक्ती
लोकांचा गैरसमज: नपुंसक म्हणजे अपूर्ण पुरुष?
हा पूर्णतः चुकीचा समज आहे. नपुंसकता ही एक वैद्यकीय स्थिती आहे, आणि त्यावर योग्य उपचार घेतल्यास कोणतीही जोखीम न घेता पुरुष बाप बनू शकतो. समाजाने देखील हे समजून घेणं आवश्यक आहे की ही लाजिरवाणी नाही, तर उपचारयोग्य गोष्ट आहे.
होय, नपुंसक व्यक्ती बाप बनू शकतो. आधुनिक वैद्यकीय विज्ञानामुळे आज अनेक नपुंसक पुरुष यशस्वीरित्या वडील बनले आहेत. त्यामुळे लाज न बाळगता, वेळेवर डॉक्टरांशी संपर्क साधून योग्य निदान व उपचार घेणं हे सर्वात महत्त्वाचं आहे.