गर्भनिरोधक गोळ्या तरुण वयात सतत घेतल्यास तुमच्या प्रजनन क्षमतेवर काय परिणाम होतो, याबद्दल अनेक महिलांना शंका असते. तज्ज्ञ याबद्दल काय सांगतात ते पाहूया:
गर्भनिरोधक गोळ्या आणि प्रजनन क्षमता याबद्दलचे गैरसमज:
असा एक सामान्य गैरसमज आहे की गर्भनिरोधक गोळ्या दीर्घकाळ घेतल्याने महिला वंध्य होतात किंवा त्यांची प्रजनन क्षमता कायमस्वरूपी कमी होते. मात्र, वैद्यकीय तज्ज्ञांच्या मते हा समज पूर्णपणे चुकीचा आहे.
तज्ज्ञांचे मत:
- तात्पुरता परिणाम: गर्भनिरोधक गोळ्यांमध्ये कृत्रिम हार्मोन्स (इस्ट्रोजेन आणि प्रोजेस्टिन) असतात, जे ओव्हुलेशन (अंडोत्सर्ग) थांबवून गर्भधारणा रोखतात. गोळ्या घेणे बंद केल्यावर, शरीरातील हार्मोन्सचे नैसर्गिक संतुलन हळूहळू परत येते आणि ओव्हुलेशनची प्रक्रिया पुन्हा सुरू होते.
- वंध्यत्व येत नाही: दीर्घकाळ गर्भनिरोधक गोळ्या घेतल्याने कायमस्वरूपी वंध्यत्व येत नाही, हे अनेक अभ्यासातून सिद्ध झाले आहे. गोळ्या बंद केल्यानंतर बहुतेक महिला काही महिन्यांत नैसर्गिकरित्या गर्भधारणा करू शकतात.
- प्रजनन क्षमता परत येण्यास लागणारा वेळ: गोळ्या बंद केल्यानंतर काही महिलांना लगेच गर्भधारणा होते, तर काहींना काही महिने लागू शकतात. हे प्रत्येक महिलेच्या शरीरावर आणि तिच्या नैसर्गिक प्रजनन क्षमतेवर अवलंबून असते. साधारणपणे, गोळ्या बंद केल्यावर २ ते ३ महिन्यांत मासिक पाळी नियमित होते आणि प्रजनन क्षमता परत येते. काही प्रकरणांमध्ये, विशेषतः जर महिलेला आधीपासूनच अनियमित मासिक पाळी किंवा इतर प्रजनन समस्या असतील, तर थोडा जास्त वेळ लागू शकतो.
- गोळ्यांचे फायदे: काही तज्ज्ञांच्या मते, गर्भनिरोधक गोळ्यांचे काही आरोग्यदायी फायदे देखील आहेत. त्या मासिक पाळी नियमित करण्यात, मासिक पाळीतील रक्तस्राव कमी करण्यात आणि ओव्हरीच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्यात मदत करू शकतात.
काय काळजी घ्यावी?
- डॉक्टरांचा सल्ला महत्त्वाचा: गर्भनिरोधक गोळ्या सुरू करण्यापूर्वी आणि दीर्घकाळ घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. डॉक्टर तुमच्या आरोग्याचे मूल्यांकन करून योग्य गोळ्या निवडण्यास मदत करतील आणि त्यांच्या दुष्परिणामांबद्दल माहिती देतील.
- गोळ्या नियमित घ्या: गर्भनिरोधक गोळ्या प्रभावी राहण्यासाठी त्या नियमितपणे घेणे महत्त्वाचे आहे.
- गोळ्या बंद केल्यानंतर: जर तुम्ही गर्भधारणा करण्याचा विचार करत असाल, तर गोळ्या घेणे बंद करा आणि आपल्या शरीराला नैसर्गिकरित्या काम करण्यासाठी काही वेळ द्या. तरीही गर्भधारणेत अडचण येत असेल, तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
तरुणपणी सतत गर्भनिरोधक गोळ्या घेतल्याने तुमच्या प्रजनन क्षमतेवर नकारात्मक परिणाम होतो हा एक गैरसमज आहे. गोळ्या बंद केल्यानंतर बहुतेक महिलांची प्रजनन क्षमता पूर्ववत होते. तथापि, कोणतीही गर्भनिरोधक पद्धत सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे नेहमीच सुरक्षित आणि योग्य असते.