भारतीय रेल्वेने प्रवास तिकिटावरील ऐच्छिक विम्याचे नियम बदलले आहेत. आता, जर एखाद्या मुलाने रेल्वे प्रवासादरम्यान अर्धे तिकीट खरेदी केले तर त्याला पर्यायी विम्याचा लाभ मिळणार नाही. IRCTC नुसार, आता प्रवाशांना पूर्ण तिकीट बुक केल्यानंतरच विमा सुविधेचा लाभ घेता येणार आहे. त्याचवेळी IRCTC ने पर्यायी विम्याच्या प्रीमियममध्येही वाढ केली आहे. 1 एप्रिलपासून प्रति प्रवासी प्रीमियम आता 45 पैशांवर कमी झाला आहे. पूर्वी ते 35 पैसे होते.
ऑनलाइन विमा सुविधा
IRCTC नुसार, पर्यायी विमा योजनेचा लाभ फक्त ई-तिकीट बुक करणाऱ्या प्रवाशांनाच मिळेल. रेल्वे तिकीट काउंटरवरून खरेदी केलेल्या तिकिटांवर विमा योजना लागू होणार नाही. ऑनलाइन किंवा ई-तिकीट खरेदी करून, ही सुविधा ट्रेनच्या सर्व वर्गांच्या कन्फर्म आणि आरएसी तिकिटांवर उपलब्ध असेल – फर्स्ट एसी, सेकंड एसी, थर्ड एसी, स्लीपर, चेअरकार इ. वेटिंग तिकीट असलेले प्रवासी या विमा योजनेसाठी पात्र असणार नाहीत.
पर्याय निवडणे आवश्यक आहे
ऑनलाइन तिकीट बुक करताना, त्यांना विमा सुविधेचा लाभ घ्यायचा आहे की नाही हे निवडावे लागेल. प्रवाशाला विमा सुविधेचा लाभ घ्यायचा असेल तर त्याला त्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. त्यानंतर रेल्वे प्रवाशाच्या मोबाईल आणि ई-मेलवर विमा कंपनीकडून संदेश येतो. प्रवासादरम्यान रेल्वेचा मार्ग बदलला तरी प्रवाशांना या सुविधेचा लाभ मिळणार आहे. तसेच, काही कारणास्तव रेल्वेने प्रवाशांची त्यांच्या इच्छित स्थळी रस्त्याने वाहतूक केली, तर अशा परिस्थितीतही प्रवाशांना पर्यायी योजनेचा लाभ मिळेल.
मृत्यू झाल्यास 10 लाख रुपये
या विमा योजनेअंतर्गत रेल्वे प्रवाशाचा मृत्यू झाल्यास 10 लाख रुपये, अंशतः अपंगत्व आल्यास 7.5 लाख रुपये आणि दुखापत झाल्यास कुटुंबाला 2 लाख रुपये उपचारासाठी दिले जातात. भारतीय रेल्वेने सप्टेंबर 2016 मध्ये रेल्वे प्रवासी पर्यायी विमा योजना सुरू केली. त्यावेळी प्रति प्रवासी विम्याचा हप्ता 92 पैसे होता जो सरकार स्वतः भरत असे. त्यानंतर ऑगस्टमध्ये त्यात 42 पैसे वाढ करून त्याचा बोजा प्रवाशांवर टाकण्यात आला. नंतर तो 35 पैशांवर कमी करण्यात आला.