आजकाल अनेक पुरुषांमध्ये स्पर्म काऊंट कमी होण्याची समस्या दिसून येत आहे. अशा परिस्थितीत प्रजननाच्या बाबतीत चिंतेचा विषय होतो. स्पर्म काऊंट कमी होण्याचे अनेक कारणे असू शकतात, पण काही सोप्या जीवनशैलीतील बदलांनी आपली स्पर्म गुणवत्ता सुधारू शकते. चला तर मग, जाणून घेऊया या समस्येचे कारण आणि उपाय.
स्पर्म काऊंट कमी होण्याची प्रमुख कारणं:
-
आहारातील अपुरा पोषण
आहारातील पोषणतत्त्वांचा अभाव हा एक मुख्य कारण आहे. कमी पोषण, अपुरी व्हिटॅमिन्स आणि खनिज पदार्थांची कमी शरीरावर नकारात्मक परिणाम करू शकतात. -
स्मोकिंग आणि मद्यपान
धूम्रपान आणि मद्यपानामुळे शरीरातील नुकसान होतो, विशेषतः स्पर्म उत्पादनावर. हे पदार्थ शुक्राणूंवर नकारात्मक परिणाम करतात आणि स्पर्म काऊंट कमी करतात. -
मानसिक तणाव
अति मानसिक तणावामुळे हॉर्मोनल असंतुलन निर्माण होऊ शकते, ज्यामुळे शुक्राणूंचं उत्पादन कमी होऊ शकतं. दीर्घकालीन तणावामुळे प्रजननशक्तीवर गंभीर परिणाम होतो. -
तापमान
अधिक गरम वातावरण किंवा उच्च तापमान शरीरावर परिणाम करतो. टेस्टीकल्स यांचे तापमान अधिक झाल्यामुळे शुक्राणूंच्या उत्पादनावर परिणाम होतो. -
शारीरिक निष्क्रियता
व्यायामाचा अभाव, शरीरातील गंधकाचे असंतुलन, वसायुक्त आहार यामुळेही स्पर्म काऊंट कमी होऊ शकतो. -
औषधांचा वापर
काही औषधांचा वापर, जसे की हॉर्मोनल ट्रीटमेंट, कॅन्सर थेरपी, आणि काही अँटीबायोटिक्स, स्पर्म काऊंट कमी करू शकतात.
स्पर्म काऊंट वाढवण्यासाठी सोपे उपाय:
-
संतुलित आहार
आहारात फॉलिक अॅसिड, झिंक, व्हिटॅमिन C, व्हिटॅमिन E आणि ओमेगा-3 फॅटी आम्लांचा समावेश करा. ताज्या फळं, भाज्या, अक्रोड, बदाम, मच्छी व अंडी यांचा वापर करा. -
व्यायामाची सवय
नियमित व्यायाम करा. हाफ-आवर्स तासाचा चालणे किंवा सायकलिंग स्पर्म काऊंट वाढविण्यात मदत करू शकतो. जास्त वजन टाळा, कारण अधिक वजनामुळे हॉर्मोन्सवर विपरित परिणाम होतो. -
स्मोकिंग आणि मद्यपान टाळा
धूम्रपान आणि मद्यपान हे स्पर्म काऊंटवर नकारात्मक परिणाम करतात. त्यामुळे ते टाळणे आवश्यक आहे. -
मानसिक तणाव कमी करा
ध्यान, योग, श्वासोच्छ्वासाच्या तंत्रांचा अभ्यास करा. तणाव कमी केल्याने शारीरिक आणि मानसिक संतुलन राखता येते, जे स्पर्म उत्पादनासाठी फायदेशीर ठरते. -
वजन नियंत्रण
अधिक वजनामुळे शरीरातील हॉर्मोन्स असंतुलित होऊ शकतात, ज्यामुळे स्पर्म काऊंट कमी होऊ शकतो. योग्य वजन राखण्यावर लक्ष द्या. -
ठंड वातावरणात रहा
तापमान वाढल्यामुळे स्पर्म उत्पादनावर परिणाम होतो. काम करतांना तयार होऊन ठेवा आणि गरम पाण्याचा उपयोग कमी करा. -
औषधांचा वापर काळजीपूर्वक करा
कोणत्याही औषधांचा वापर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार करा. कोणतेही हॉर्मोनल औषध किंवा अँटीबायोटिक्स घेत असाल, तर त्यांचा दुष्परिणाम विचार करा.
संतुलित जीवनशैली आणि योग्य आहार हा शरीराच्या प्रत्येक अंगासाठी आवश्यक आहे, त्यात शुक्राणू उत्पादनही समाविष्ट आहे. डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार हॉर्मोनल टेस्ट करा आणि निरोगी जीवनशैलीत बदल करा.