पुरुष कंडोम हा गर्भनिरोधक उपाय आणि लैंगिक आरोग्यासाठी अत्यंत प्रभावी असला तरी, अनेक तरुण त्याचा वापर करण्यास टाळाटाळ करतात. नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासातून यामागील काही महत्त्वाची कारणे समोर आली आहेत.
तरुण कंडोम वापरण्यास नकार का देतात?
संवेदनशीलतेत घट – अनेक तरुणांचा विश्वास आहे की कंडोममुळे त्यांना लैंगिक आनंदाचा पूर्ण अनुभव मिळत नाही. यामुळे त्यांना अस्वस्थ वाटते आणि त्यामुळे ते कंडोम न वापरण्याचा निर्णय घेतात.
अस्वस्थता आणि अडचणी – कंडोम वापरणे झंझट असल्याची भावना देखील अनेक तरुणांमध्ये आढळते. योग्य आकाराचा कंडोम न मिळणे किंवा त्याचा योग्य वापर न जाणणे यामुळेही काही जण त्याचा वापर टाळतात.
जोडीदाराची नकारात्मक प्रतिक्रिया – काहीवेळा स्त्री जोडीदार देखील कंडोम वापरण्यास नकार देते किंवा ते अनरोमॅंटिक वाटते असे मत व्यक्त करते. त्यामुळे पुरुष देखील त्याच्या वापराविषयी उदासीन होतात.
विश्वास आणि भावनिक जोखमी – दीर्घकालीन नात्यातील जोडीदारांमध्ये परस्पर विश्वास वाढल्याने ते कंडोम वापरण्याची गरज भासत नाही असे काही तरुणांना वाटते. मात्र, यामुळे लैंगिक आजार किंवा अवांछित गर्भधारणा होण्याचा धोका वाढतो.
लैंगिक शिक्षणाचा अभाव – अनेक तरुणांना कंडोमच्या योग्य वापराबाबत आणि त्याच्या फायद्यांबाबत पुरेशी माहिती नसते. काहीजण लैंगिक शिक्षण घेण्यास संकोच बाळगतात, तर काही ठिकाणी याबाबत योग्य मार्गदर्शनच उपलब्ध नसते.
आरोग्यावर परिणाम
कंडोम न वापरण्याचे दुष्परिणाम मोठ्या प्रमाणात जाणवू शकतात. अवांछित गर्भधारणा टाळण्याबरोबरच, कंडोम हा एचआयव्ही/एड्स, गोनोरिया, सिफिलिस आणि इतर लैंगिक आजारांपासून बचाव करण्यासाठी आवश्यक असतो.
जाणीवजागृतीची गरज
तज्ञांच्या मते, तरुणांमध्ये कंडोमविषयी सकारात्मक मानसिकता तयार करणे आवश्यक आहे. यासाठी –
लैंगिक शिक्षणाची प्रभावी अंमलबजावणी
योग्य माहिती आणि प्रचार मोहिमा
कंडोमचा सहज उपलब्ध होणे
कंडोम वापरण्याचे योग्य प्रशिक्षण
तरुणांमध्ये कंडोम वापराविषयी असलेल्या गैरसमजुती दूर करणे आवश्यक आहे. योग्य शिक्षण आणि सामाजिक जाणीव निर्माण केल्यास, सुरक्षित लैंगिक जीवनाकडे एक महत्त्वाचे पाऊल टाकता येईल.