Richest Man Ever in World: जगातील अब्जाधीशांच्या संपत्तीचा मागोवा घेणार्‍या फोर्ब्सने डिसेंबर 2022च्या सुरुवातीला जाहीर केले की लक्झरी ब्रँड लुई व्हिटॉनची मूळ कंपनी LVMH चे सीईओ बर्नार्ड अर्नॉल्ट यांच्या कुटुंबाने टेस्लाचे सीईओ एलोन मस्क यांना मागे टाकून जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्ती बनले आहे. त्यावेळी त्यांची संपत्ती 185.8 अब्ज डॉलर इतकी होती. जानेवारी 2023 मध्ये आतापर्यंत त्यांची संपत्ती 213 अब्ज डॉलर झाली आहे. पण इतिहासात माणूस इतका श्रीमंत झाला की त्याच्या संपत्तीचा अंदाज बांधणे अशक्य मानले गेले. आम्ही पश्चिम आफ्रिकेचा शासक मानसा मुसाबद्दल बोलत आहोत.
मानसा मुसाचा जन्म 1280 मध्ये आजच्या आफ्रिकन देश मालीच्या टिंबक्टू शहरात झाला. 1312 पर्यंत त्याचा भाऊ मानसा अबू बकर हा शासक होता, पण लांबच्या प्रवासानंतर मुसा राजा झाला. जेव्हा मानसा मुसा मालीचा शासक होता, त्या वेळी तेथे सोन्याचे साठे होते. त्याकाळी तेथे दरवर्षी 1000 किलो सोने तयार होत असे. अमेरिकन वेबसाइट सेलिब्रिटी नेटवर्थने मानसा मुसाची एकूण संपत्ती 400 अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त असल्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. तथापि, काही इतिहासकारांचा दावा आहे की त्याची संपत्ती यापेक्षा जास्त होती.
जगातील निम्म्या सोन्याची मालकी
मानसा मुसाचे खरे नाव मुसा किटा फर्स्ट होते. शासक झाल्यानंतर त्याला मानसा म्हणजेच सम्राट असे संबोधण्यात आले. आजचे मॉरिटानिया, सेनेगल, गाम्बिया, गिनी, बुर्किना फासो, माली, नायजर, चाड आणि नायजेरिया हे मुसाच्या अधिपत्याखाली आले असे म्हणतात. ब्रिटिश म्युझियमच्या अहवालानुसार, मानसा मुसाच्या ताब्यात जगातील निम्म्याहून अधिक सोने होते. तो खूप धार्मिकही होता. मुसाने आपल्या 25 वर्षांच्या कारकिर्दीत अनेक मशिदी बांधल्या. यापैकी अनेक आजही अस्तित्वात आहेत, त्यापैकी एक टिंबक्टू येथील जिंजराबर मशीद आहे.
मालीचा शासक, मानसा मुसा 1324 मध्ये मक्काला जाताना माली सोडले तेव्हा त्याच्यासोबत 60,000 लोकांचा ताफा होता. या ताफ्यासमोर 500 जणांचे पथक 500 सोन्याच्या सळ्या घेऊन फिरायचे. मानसा मुसाचा हा काफिला सहारा वाळवंट आणि इजिप्तमार्गे मक्केला पोहोचणार होता. या ताफ्यात हजारो किलो सोन्यासह 100 हून अधिक उंट चालले होते. प्रत्येक उंटावर 125 किलोहून अधिक सोने चढवण्यात आले होते. प्रवासादरम्यान, काफिला इजिप्तच्या कैरो शहरात थांबला. असे म्हणतात की मुसा इतका उदार होता की त्याने तेथे सोने दान करण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे सोन्याच्या भावात अचानक घसरण होऊन महागाई वाढली.
मुसाने कैरो सोडल्यानंतर दशकभरात ना सोन्याच्या किमती वाढल्या ना महागाई कमी झाली. इतिहासकार म्हणतात की यामुळे कैरोची अर्थव्यवस्था पूर्णपणे नष्ट झाली. असे म्हटले जाते की मुसामुळे संपूर्ण मध्यपूर्वेला अनेक हजार कोटींचे नुकसान झाले. मुसाने माली ते मक्का असा 6500 किमीचा प्रवास पूर्ण केला. मानसा मुसा 1337 मध्ये वयाच्या 57 व्या वर्षी मरण पावला. त्यांच्यानंतर त्यांच्या मुलांना प्रशासन आपल्या ताब्यात ठेवता आले नाही. त्यामुळे हजारो मैलांवर पसरलेले मुसाने तयार केलेले साम्राज्य अनेक तुकड्यांमध्ये विभागले गेले. सर्वात महत्त्वाचा नकाशा कॅटलान अॅटलस होता, ज्यामध्ये मानसा मुसा आणि माली साम्राज्याची नावेही होती.