अंडी आरोग्यासाठी पोषक आणि प्रथिनांचा उत्तम स्रोत आहेत, पण काही संशोधनांनुसार जास्त प्रमाणात अंडी खाल्ल्यास काही आजारांचा धोका वाढू शकतो. कर्करोगासंदर्भात अंड्याचे नेमके काय परिणाम असतात, यावर विज्ञान काय सांगते ते पाहूया.
अंडी आणि कर्करोगाचा धोका – संशोधन काय म्हणते?
कोलोरेक्टल कर्करोग (Colorectal Cancer – पोट आणि आतड्यांचा कर्करोग)
- काही संशोधनांमध्ये असे आढळले की दररोज जास्त प्रमाणात अंडी खाल्ल्यास कोलोरेक्टल कर्करोगाचा धोका थोड्या प्रमाणात वाढू शकतो.
- यामागील एक कारण म्हणजे अंड्यातील कोलेस्ट्रॉल आणि कोलीन (Choline), जे शरीरात ट्रायमिथाईलामाइन-N-ऑक्साईड (TMAO) नावाचे संयुग तयार करते. हे संयुग जळजळ (Inflammation) वाढवू शकते आणि त्यामुळे काही प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो.
- मात्र, यावर अजूनही सुस्पष्ट पुरावे नाहीत. काही संशोधनांमध्ये अंड्यांचा असा कोणताही परिणाम सापडलेला नाही.
प्रोस्टेट कर्करोग (Prostate Cancer)
- काही अभ्यासांनुसार, अत्यधिक अंडी खाणाऱ्या पुरुषांमध्ये प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका थोडा वाढू शकतो.
- 2011 मध्ये झालेल्या एका अभ्यासानुसार, आठवड्याला चार किंवा अधिक अंडी खाणाऱ्या पुरुषांमध्ये आक्रमक प्रोस्टेट कर्करोगाचा धोका थोडा जास्त दिसला.
- याचं कारण कोलीन आणि सॅच्युरेटेड फॅट्स असू शकतात, जे हार्मोनल बदलांमध्ये भूमिका बजावू शकतात.
इतर प्रकारचे कर्करोग
- काही संशोधनांमध्ये अंडी आणि स्तनाच्या कर्करोगाचा संबंध दिसून आला नाही.
- उलट, अंड्यातील पोषक तत्त्वे (विशेषतः व्हिटॅमिन डी आणि अँटीऑक्सिडंट्स) कर्करोगाविरुद्ध संरक्षणात्मक भूमिका बजावू शकतात.
- काही अभ्यासांमध्ये असेही दिसून आले आहे की मध्यम प्रमाणात अंडी खाल्ल्यास कोणत्याही प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका वाढत नाही.
मग, दररोज अंडी खाणे सुरक्षित आहे का?
मध्यम प्रमाणात (दररोज 1 अंडे) खाल्ल्यास कोणताही ठोस पुरावा नाही की कर्करोगाचा धोका वाढतो.
अंड्यातील प्रथिने, ओमेगा-3 फॅटी ऍसिड्स, व्हिटॅमिन्स आणि अँटीऑक्सिडंट्स हे अनेक प्रकारच्या कर्करोगाविरुद्ध फायदेशीर ठरू शकतात.
जर कोलेस्ट्रॉल किंवा इतर आरोग्यविषयक समस्या असतील, तर दररोज संपूर्ण अंडे न खाता फक्त अंड्याचा पांढरा भाग खाणे फायदेशीर ठरू शकते.
मात्र, अती प्रमाणात (दररोज 3-4 अंडी किंवा अधिक) खाल्ल्यास दीर्घकाळानंतर काही धोका निर्माण होऊ शकतो, विशेषतः प्रोस्टेट किंवा आतड्यांसंबंधी कर्करोगाचा.
मध्यम प्रमाणात अंडी खाणे (दररोज १-२) सुरक्षित आहे आणि आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरते.
अतिप्रमाणात अंडी खाल्ल्यास काही प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका किंचित वाढू शकतो, पण याबाबत अजून ठोस वैज्ञानिक निष्कर्ष नाहीत.
संतुलित आहार, भरपूर फळे-भाज्या आणि व्यायामासोबत अंडी खाल्ल्यास त्याचे आरोग्यावर चांगले परिणाम होतात.