संभोग हा मानवी जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. तो केवळ लैंगिक समाधानासाठीच नसून, मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी देखील महत्त्वाचा मानला जातो. मात्र, काही लोक वैयक्तिक, सामाजिक किंवा शारीरिक कारणांमुळे दीर्घकाळ संभोग करत नाहीत. अशा परिस्थितीत शरीरावर आणि मनावर त्याचे काही सकारात्मक आणि नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात.
१. तणाव आणि मानसिक ताण वाढतो
संभोगादरम्यान शरीर ऑक्सिटोसिन आणि एंडॉर्फिन नावाचे ‘हॅपी हॉर्मोन्स’ तयार करते. हे हॉर्मोन्स नैसर्गिकरित्या तणाव कमी करतात आणि मूड सुधारतात. जर संभोग दीर्घकाळ झाला नाही, तर तणावाची पातळी वाढू शकते, आणि मानसिक आरोग्यावर त्याचा नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
२. रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होऊ शकते
संशोधनानुसार, नियमित लैंगिक संबंध ठेवणाऱ्या लोकांची रोगप्रतिकारक शक्ती अधिक चांगली असते. कारण संभोगादरम्यान शरीरामध्ये प्रतिकारशक्ती वाढवणारे घटक सक्रिय होतात. जर संभोग केला गेला नाही, तर प्रतिकारशक्ती थोडी कमी होऊ शकते आणि सर्दी, ताप किंवा संसर्गजन्य रोगांचा धोका वाढू शकतो.
३. हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो
संभोग हा हृदयासाठी एक नैसर्गिक व्यायाम आहे. संभोगादरम्यान हृदयाची गती वाढते, रक्ताभिसरण सुधारते आणि रक्तदाब नियंत्रित राहतो. नियमित संभोग न केल्यास, हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो.
४. झोपेच्या समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो
संभोगानंतर शरीर आरामशीर स्थितीत जाते आणि झोपेसाठी उपयुक्त असलेल्या हॉर्मोन्सची निर्मिती होते. त्यामुळे संभोग नसल्यास काही लोकांना अनिद्राची समस्या जाणवू शकते.
५. मूड स्विंग्स आणि नैराश्य येऊ शकते
संभोगामुळे मेंदूत आनंद देणारे न्यूरोट्रांसमीटर्स सक्रिय होतात, जे मानसिक आरोग्यासाठी महत्त्वाचे असतात. जर संभोग नसेल, तर काही लोकांना मानसिक अस्वस्थता किंवा नैराश्य येऊ शकते.
६. जननेंद्रियांच्या आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो
पुरुषांमध्ये नियमितपणे वीर्यस्खलन न झाल्यास प्रोस्टेटशी संबंधित काही समस्या उद्भवू शकतात. महिलांमध्ये देखील संभोगादरम्यान योनीत रक्ताभिसरण सुधारते, ज्यामुळे योनी आरोग्य उत्तम राहते. संभोग नसल्यास योनी कोरडी पडू शकते आणि तिथे रक्ताभिसरण कमी होऊ शकते.
७. आत्मविश्वासावर परिणाम होऊ शकतो
संभोगामुळे शरीराविषयी आणि स्वतःविषयी आत्मविश्वास वाढतो. जर संभोग दीर्घकाळ झाला नाही, तर काही लोकांना स्वतःविषयी नकारात्मक भावना निर्माण होऊ शकतात.
संभोग न केल्याचे काही सकारात्मक परिणाम देखील आहेत!
संभोग न करण्याचे काही फायदे देखील असू शकतात, विशेषतः जर तो व्यक्तीच्या इच्छेने नसेल किंवा तो टाळण्याचा निर्णय घेतला असेल.
१. लैंगिक रोगांचा धोका कमी होतो
संभोगातून होणाऱ्या लैंगिक आजारांचा धोका नसतो. विशेषतः जर योग्य सुरक्षा पाळली जात नसेल, तर संभोग टाळल्याने हा धोका पूर्णतः टाळता येतो.
२. शरीर अधिक उर्जावान वाटू शकते
संशोधनात असे आढळले आहे की, काही लोक संभोग टाळल्यानंतर अधिक सक्रिय आणि ऊर्जावान वाटतात. लैंगिक ऊर्जेचे रूपांतर इतर शारीरिक किंवा मानसिक क्रियाकलापांमध्ये करता येते.
३. भावनिक स्थिरता राखता येते
काही लोकांसाठी संभोगानंतर भावनिक गुंतवणूक वाढते, आणि ते नंतर हळवे किंवा अस्थिर होऊ शकतात. जर संभोग नसेल, तर अशा भावनिक गुंतवणुकीचा प्रश्न निर्माण होत नाही.
४. आत्मशिस्त वाढते
संभोग टाळल्याने अनेक लोकांना मानसिक आणि शारीरिक संयमाचा अनुभव येतो, आणि ते आपल्या जीवनातील इतर महत्त्वाच्या गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करू शकतात.
संभोग न केल्याने शरीरावर होणारे परिणाम टाळण्यासाठी काही उपाय
जर संभोग टाळला जात असेल किंवा तो शक्य होत नसेल, तर शरीर आणि मन तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी खालील गोष्टी उपयुक्त ठरू शकतात:
व्यायाम करा – नियमित व्यायाम केल्याने शरीर तंदुरुस्त राहते आणि मेंदूत आनंद निर्माण करणारे हॉर्मोन्स सक्रिय होतात.
मेडिटेशन आणि योगा करा – मानसिक तणाव कमी करण्यासाठी ध्यानधारणा आणि योगा उपयुक्त ठरतो.
समाधानकारक सामाजिक जीवन जगा – आपल्या मित्र-परिवारासोबत वेळ घालवणे मानसिक आरोग्यासाठी चांगले ठरते.
लैंगिक ऊर्जेचे रूपांतर इतर गोष्टींमध्ये करा – कलात्मक कामे, संगीत, लेखन किंवा इतर छंद यामध्ये वेळ घालवा.
स्वतःला वेळ द्या – आत्मपरीक्षण करा आणि आपल्या शरीराच्या गरजा आणि भावना समजून घ्या.
संभोग न केल्याने शरीरावर आणि मानसिक आरोग्यावर काही परिणाम होऊ शकतात, पण त्याचा प्रत्येक व्यक्तीवर वेगळा प्रभाव पडतो. काहींसाठी हे नकारात्मक असू शकते, तर काहींसाठी ते फायदेशीर ठरू शकते. शेवटी, लैंगिक आरोग्य आणि मानसिक स्वास्थ्य राखण्यासाठी संतुलन आवश्यक आहे.
संभोग ही मानवी गरज असली तरी, त्याचा अभाव जीवनाचा अंत नाही. महत्त्वाचे म्हणजे, आपण आपल्या शरीराच्या आणि भावनांच्या गरजांना समजून घेतले पाहिजे आणि आवश्यकतेनुसार योग्य जीवनशैली स्वीकारली पाहिजे.